New York
61°
Clear
6:28 am7:19 pm EDT
5mph
82%
29.88
SunMonTue
73°F
79°F
82°F
Jesteśmy z Polonią od 1971 r.
Publicystyka
Społeczeństwo
Kultura
Polonia

Aleja gwiazd w ośrodku znanym Polonii

25.01.2022

W niewielkim mieście położonym na Lubelszczyźnie powstała Aleja Gwiazd Kraśnickiego Sportu. Pod koniec września ub. r. odsłonięto tam pierwsze cztery gwiazdy. Następne pojawią się w następnych latach. A znanych sportowców, którzy związani są z Kraśnikiem jest bardzo dużo. W dodatku niektórzy z nich obecnie związani są z Polonią i Stanami Zjednoczonymi.

Alei Gwiazd Kraśnickiego Sportu (AGKS) ma na celu upamiętnienie sportowców wywodzących się z tego miasta lub w nim działających. Są wśród nich reprezentanci różnych dyscyplin, są zdobywcy wielu medali, są mistrzowie Polski, a nawet olimpijczycy. Wszyscy są dumą Kraśnika, mimo że obecne wielu z nich mieszka poza tym miastem, a nawet granicami Polski. Są także tacy, którzy obecnie tworzą amerykańską Polonię, a nawet szklą kadrę Stanów Zjednoczonych.

Kraśnicki olimpijczyk, Marek Stępień prowadzi szkołę szermierczą w Chicago i brał udział w przygotowaniach paru reprezentantów USA na ostatnią olimpiadę. Wiele osób jest ciągle aktywnych w polonijnym sporcie lub miało wpływ na jego rozwój jak np. Jerzy Krysteli czy też Darek Stuj, który dodatkowo prowadzi w Seattle firmę i znany jest na świecie z akcji charytatywnych.

Z Kraśnika pochodzi też inna bardzo znana osoba – co prawda jej działalność nie jest związana ze sportem, ale niezależnie od tego przynosi dumę temu miastu. To Teresa Bandosz, ceniony chemik i największy autorytet na świecie od węgla aktywnego. Jest ona także profesorem w City College od New York oraz City University of New York.

Jerzy Nieć, uczestnik Letnich Igrzysk Olimpijskich w Seulu / Foto: MICHAŁ LENART

FABRYKA ŁOŻYSK TOCZNYCH
Kraśnik, trzydziestotysięczne miasto na Lubelszczyźnie, od dawna słynie z wysokiej jakości łożysk produkowanych w FŁT i sportu. Co łączy oba symbole? W 1948 roku w Kraśniku uruchomiona została pierwsza w Polsce fabryka produkująca łożyska toczne, która szybko urosła do rangi kluczowego wytwórcy elementu urządzeń na rynek wewnętrzny i czołowego, krajowego eksportera.

Przez lata FŁT zaliczano do grupy 200 największych przedsiębiorstw w Polsce. Zakład powstał na bazie majątku Fabryki Amunicji nr 2, wybudowanej przed wojną, w trakcie realizacji Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP). Bogate przedsiębiorstwo finansowało klub sportowy „Stal”. Zakład zasilał budżet środkami wykorzystywanymi na działalność bieżącą, zapewniał zatrudnienie piłkarzom silnej drużyny piłki nożnej grającej na trzecim szczeblu rozgrywek, a ponadto finansował budowę i modernizację nowoczesnych, jak na realia kraju zniszczonego i rozgrabionego w czasie zawieruchy wojennej, obiektów sportowych.

FŁT przez dekady pełniła rolę miastotwórczą, wpływała na rozwój mniejszych przedsiębiorstw, które wspierały finansowo LKS „Tęcza”, klub o równie bogatej historii co „Stal”.

Marek Bajan, uczestnik Letnich Igrzysk Olimpijskich w Moskwie / Foto: MICHAŁ LENART

ROZWÓJ SPORTU W KRAŚNIKU
Fundusze i obiekty to fundament funkcjonowania klubu. Żeby mógł szczycić się sukcesami potrzebna jest też uzdolniona młodzież, zaangażowani ludzie prowadzący szkolenie i oddani działacze pilotujący bieżącą działalność. Współgranie wszystkich elementów tworzy właściwy klimat do rozwoju sportu.

W Kraśniku, przez dekady był wyjątkowy. Sukcesom lokalnych sportowców zawsze towarzyszyły rzesze wiernych kibiców. Na mecze piłki nożnej III „Stali” przychodziło w latach 60. nawet 7 tysięcy osób. Po uruchomieniu fabryki do pracy w niej przyjechało wielu wartościowych ludzi z różnych zakątków Polski oraz Kresowian, w tym mieszkańców usportowionego przed wojną Lwowa.

W nowo tworzącej się społeczności, zasiedlającej dynamicznie rozwijające się przyfabryczne osiedle, duża część osób już wcześniej miała kontakt ze sportem. Byli wśród nich tacy jak trener i działacz „Stali”, Stanisław Zięba, który w młodości grał w jednej drużynie z Kazimierzem Górskim. Razem trenowali, wspólnie wychowywali się i przyjaźnili. To za namową Zięby, w 1962 roku, uznany szkoleniowiec, mający w swoim CV prowadzenie młodzieżowej reprezentacji Polski, był przez kilka miesięcy odpowiedzialny za szkolenie piłkarzy „Stali”.

Efektem jego pracy było dotarcie, jesienią 1962 roku, drużyny z Kraśnika Fabrycznego do 1/16 Pucharu Polski, po pokonaniu zespołów II i I ligowych. Jeden z piłkarzy tego zespołu, Marian Kozerski, po latach grał w I ligowej „Stali” Rzeszów i siedmiokrotnie wystąpił w reprezentacji Polski.

W Kraśniku przez wiele lat funkcjonowały dwa silne kluby, FKS „Stal” i LKS „Tęcza”, a po 1989 roku kilkanaście, w większości jednosekcyjnych. Młodzi ludzie z „łożyskowego” miasta zdobywali sportowe laury na imprezach rangi Mistrzostw Polski, w kilkunastu najpopularniejszych w kraju dyscyplinach sportowych: piłce nożnej, siatkówce męskiej i żeńskiej, piłce ręcznej kobiet, lekkoatletyce, pływaniu, zapasach mężczyzn i kobiet, tenisie stołowym, taekwodo, brydżu sportowym. Liczba medali, które zawisły na szyi kraśniczan podczas rywalizacji w Mistrzostwach Polski jest imponująca i zbliża się do tysiąca.

Z Kraśnika wywodzi się Damian Szymański, strzelec bramki w meczu z Anglią, rozegranym 8 września 2021 roku w Warszawie. Z Kraśnika wywodzą się także utytułowani sportowcy w mniej topowych dyscyplinach: czołowy w Polsce himalaista Waldemar Olech; zdobywający laury za granicą kulturyści – Piotr Nowakowski i Janusz Rogowski czy Marcel Kućmierz, reprezentant Australii, złoty medalista Mistrzostw Świata w wyścigach Smoczych Łodzi. Tenisem stołowym zaraził się w Kraśniku, w latach 30. ub. wieku, jeden z przywódców AK na Lubelszczyźnie, pułkownik Jan Targosiński, który w wieku 101 lat grał jeszcze w turniejach oldbojów (zmarł mając 103 lata).

Gwiazda uczestnika Letnich Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie / Foto: MICHAŁ LENART

NIEZWYKŁE WYRÓŻNIENIA
Na początku 2021 roku burmistrz miasta Wojciech Wilk podjął decyzję o stworzeniu Alei Gwiazd Kraśnickiego Sportu. Było to możliwe dzięki wcześniejszemu finansowaniu badań nad historią sportu w mieście, która ukazuje się w formie opracowań na blogu „Kraśnik miasto sportu”. Już zebrany przez lokalnego regionalistę, Mirosława Sznajdera, materiał pokazał, że Kraśnik ma prawo chwalić się wyjątkowo bogatym dorobkiem sportowym mieszkańców, czego niewielkiemu miastu Lubelszczyzny może pozazdrościć niejedna aglomeracja.

„W roku 1949 do Kraśnika przyjechał mój dziadek, który jako elektryk uczestniczył w uruchamianiu KFWM. Na początku lat 50. zachęcił moich rodziców do osiedlenia się w Kraśniku. Tak więc piękna, powojenna historia miasta, w niewielkiej cząstce jest też ich zasługą. Będąc tego świadomym stałem się lokalnym patriotą. Z ciepłem w sercu opisuję dzieje Kraśnika, których ważną częścią jest sport. W latach 70. ubiegłego wieku byłem siatkarzem 'Stali’. Środowisko sportowe jest mi więc szczególnie bliskie. Chciałem zrobić coś dla miasta i dla dawnych sportowców. Stąd wziął się mój pomysł stworzenia Alei Gwiazd Kraśnickiego Sportu, w jaki mocno się angażuję” – wyjawia Mirosław Sznajder.

Przykładem dobrze zorganizowanego klubu jest Uczniowski Klub Pływacki „Fala”, którego wychowankowie w ponad 20. letniej historii zdobyli na zawodach rangi Mistrzostw Polski ponad 200 medali, w różnych kategoriach wiekowych. Pływaczką UKP była Zuzanna Mazurek, reprezentująca Polskę na dystansach 100 i 200 m stylem grzbietowym, podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Pekinie, w roku 2008.

Zuzanna Mazurek to jedyna olimpijka reprezentująca na najważniejszej imprezie sportowej kraśnicki klub. Pozostali zdobyli w rodzinnym mieście podstawy i wywalczyli tytuły Mistrza Polski w młodszych kategoriach wiekowych. Karierę kontynuowali zaś w dużych ośrodkach sportowych, bowiem w Kraśniku nie mieli warunków do rozwoju.

Jerzy Nieć, zapaśnik w stylu wolnym, który wystąpił na IO w Seulu w 1988 roku, jako zawodnik „Stali” Rzeszów, tak wypowiedział się po opuszczeniu rodzinnego miasta i LKS „Tęcza”: „Uważam, że postąpiłem słusznie przenosząc się do «Stali» Rzeszów, do czołowego ośrodka zapasów w kraju. W Kraśniku nie miałem partnerów do sparingów, a tylko w ostrej rywalizacji z silnymi rywalami mogę coś zyskać”.

Dwaj kolejni sportowcy reprezentujący Polskę znaleźli szansę na rozwój w Warszawie. Po zamianie sekcji pływackiej FKS „Stal” Kraśnik na CWKS „Legia” stali się pięcioboistami.

Marek Bajan uczestniczył w 1980 roku w IO w Moskwie. Marek Stępień natomiast, po paru latach uprawiania pięcioboju nowoczesnego, został czołowym szpadzistą i w tej dyscyplinie reprezentował Polskę w 1992 roku w Barcelonie.

Podziękowania składa Zuzanna Mazurek, uczestniczka Letnich Igrzysk Olimpijskich w Pekinie / Foto: MICHAŁ LENART

24 września 2021 r. nastąpiło odsłonięcie gwiazd w Alei Gwiazd Kraśnickiego Sportu. To niejedyny tak radosny dzień w Kraśniku. Na kolejne lata zaplanowano odsłanianie kolejnych gwiazd, po pięć co roku. Lista wielkich, kraśnickich sportowców jest długa.

W ubiegłym roku mogłoby dojść do odsłonięcia sześciu gwiazd, gdyby dwóm sportowcom, sztangiście Andrzejowi Fendrykowskiemu, który miał nominację olimpijską przed igrzyskami w Moskwie i zapaśnikowi Maksymilianowi Witkowi, objętemu programem przygotowań do igrzysk w Sydney i Grecji, nie stanęły na przeszkodzie kontuzje.

24 września 2021 roku w pięknym, uroczystym święcie sportu, uczestniczyła trójka sportowców. Marek Stępień mieszka w USA, gdzie jest cenionym trenerem. Miał jednak okazję pozdrowić zebranych i wyrazić uznanie dla lokalnych władz za piękną inicjatywę, dzięki połączeniu „na żywo”. Warto w tym miejscu podkreślić, że podobnych alei, upamiętniających nazwiska wybitnych sportowców jest w Polsce zaledwie kilka.

Przy okazji odsłonięcia Alei Gwiazd Kraśnickiego Sportu, siedmiu trenerów i działaczy zostało wyróżnionych tytułem „Zasłużony dla kraśnickiego sportu”.

Kraśnickie władze miasta mają świadomość, że bez zaangażowanych trenerów i osób dbających o zapewnienie im warunków do szlifowania sportowych diamentów, nie jest możliwe oglądanie ich wspaniałego blasku. Podobnie, jak w przypadku sportowców, wręczanie wyróżnień będzie odbywało się w kolejnych latach.

Sport w Kraśniku ma wspaniałe perspektywy i na długo pozostanie dziedziną życia dostarczającą mieszkańcom miasta dużo radości, z uprawiania i śledzenia sukcesów lokalnych zawodników. Wpłynęły na to liczne inwestycje w bazę sportową zrealizowane w mieście w ostatnich kilkunastu latach. Przy większości szkół, podstawowych i średnich, wybudowano nowe hale sportowe oraz kompleksy boisk. Powierzchnia użytkowa trzech obiektów ma wymiar trzech boisk do siatkówki, zawierają one także trybuny dla kibiców. Stadiony sportowe zyskały nowe zaplecza, z szatniami, prysznicami, gabinetami odnowy oraz oświetleniem płyt treningowych.

W Kraśniku w roku 2022 oddany zostanie do użytku nowoczesny basen kryty, a w następnej kolejności zmodernizowany zostanie obiekt odkryty.

Mirosław Sznajder prezentuje historię sportu w Kraśniku / Foto: MICHAŁ LENART

***
Więcej na temat kraśnickich sportowców można znaleźć na stronie internetowej: https://krasnikfabryczny.home.blog

Podobne artykuły

NAJCZĘŚCIEJ CZYTANE

baner