Otwarcie wystawy „Mariaże Marii” w Senacie RP

W Senacie odbył się wernisaż wystawy pt. „Mariaże Marii”, przygotowanej z okazji obchodów Roku Marii Konopnickiej. Ekspozycję przygotowała Miejska Biblioteka Publiczna im. Adama Asnyka w Kaliszu. Pisarka mieszkała tam w latach 1849-62.

W Senacie odbył się wernisaż wystawy pt. „Mariaże Marii”, przygotowanej z okazji obchodów Roku Marii Konopnickiej. Wystawa ukazuje mniej znane aspekty życia i działalności publicznej Marii Konopnickiej, które zilustrowane zostały dotychczas nieznanymi szerzej dokumentami. Pokazane zostały też związki z miejscami, m.in. rodzinnymi Suwałkami oraz Kaliszem.

„Maria Konopnicka upominała się o los prześladowanych dzieci z Wrześni, o prawa kobiet. Kobieta niezwykła w panteonie naszych wielkich twórców. Dlatego jesteśmy dumni, że możemy, decyzją Senatu, ten rok obchodzić, jako Rok Marii Konopnickiej, ale również, że możemy tą skromną wystawę poświęcić ten niezwykłej kobiecie, która wycisnęła ogromne piętno nie tylko na czasach, w których jej przyszło żyć, ale i na przyszłych pokoleniach” – powiedział Marszałek Senatu RP, Tomasz Grodzki podczas uroczystości przed otwarciem wystawy.

Ekspozycja „Mariaże Marii” przygotowana została przez Miejską Bibliotekę Publiczną im. Adama Asnyka w Kaliszu. Wystawę w Senacie zorganizowano z inicjatywy senatora Janusza Pęcherza.

„Jest warta bliższego poznania i do tego państwa namawiamy. To kobieta, od której można się uczyć” – powiedział dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Adama Asnyka w Kaliszu Robert Kuciński o patronce wystawy, podkreślając, że kierowana przez niego placówka realizuje szereg projektów poświęconych osobie wybitnej poetki i pisarki, która w latach 1849-1862 mieszkała w kamienicy zwanej Pałacem Puchalskich przy pl. Kilińskiego 4 w Kaliszu.

Sejm RP, doceniając literacki dorobek Marii Konopnickiej oraz jej wkład w działalność patriotyczną, ustanowił 2022 Rokiem Marii Konopnickiej. W uchwale podkreślono, że Konopnicka była „jedną z najwybitniejszych pisarek w historii literatury polskiej”.

Maria Konopnicka, z domu Wasiłowska, urodziła się 23 maja 1842 r. w Suwałkach, jako córka prawnika, obrońcy Prokuratorii Generalnej i patrona Trybunału Cywilnego w Kaliszu. Jej matka zmarła, gdy Maria miała 12 lat. Uchwała głosi, że „wychowanie przez ojca, w atmosferze patriotyzmu i tradycji chrześcijańskiej miało duży wpływ na pisarkę”. „W latach 1855—1856 uczyła się na pensji sióstr sakramentek w Warszawie, gdzie poznała Elizę Pawłowską — później Orzeszkową” – zwrócono uwagę w uchwale.

W 1862 roku poślubiła Jarosława Konopnickiego, z którym miała ośmioro dzieci, mieszkała w Bronowie, a następnie w Gusinie. „W 1876 roku, po rozstaniu z mężem, przeniosła się z dziećmi do Warszawy, gdzie publikowała, dorabiała lekcjami oraz uczestniczyła w akcjach patriotycznych i społecznych. Od 1890 roku, po usamodzielnieniu się dzieci, zaczęła dużo podróżować po Europie i zwiedziła m.in. Włochy, Austrię, Niemcy, Francję, Szwajcarię oraz Czechy” – podano w uchwale.

Maria Konopnicka zmarła 8 października 1910 r. we Lwowie. Uchwała wskazuje, że „pogrzeb, w którym uczestniczyło około 50 tys. osób, był wielką manifestacją patriotyczną”.

Maria Konopnicka zadebiutowała w czasopiśmie „Kaliszanin” w 1870 r., używając pseudonimu „Marko”, lecz jej właściwym startem poetyckim był cykl „W górach” z 1876 roku — przychylnie zrecenzowany przez Henryka Sienkiewicza. W 1881 r. wydała pierwszy tomik poezji. Redagowała pismo „Świt”, współpracowała z tygodnikiem „Bluszcz”, wieloma czasopismami, wydawnictwami towarzystwami polskimi trzech zaborów oraz na obczyźnie.

W uchwale wskazano, że „za pomocą utworów literackich protestowała przeciwko antypolskiej polityce zaborców i niesprawiedliwości społecznej”. „Współorganizowała protest światowej opinii publicznej przeciwko niemieckim represjom wobec dzieci polskich we Wrześni w latach 1901—1902 i ustawom wywłaszczeniowym. Walczyła o prawa kobiet oraz pomagała uwięzionym z przyczyn politycznych przez rosyjskie władze”.

W uchwale przypomniano, że w 1908 r. opublikowała „Rotę” – „wiersz patriotyczny, który był protestem przeciw polityce germanizacji w zaborze pruskim i odegrał znaczącą rolę w dziejach Polaków”. (PAP)

autor: Maciej Replewicz