Social Security do poprawki

Tomasz Deptuła

Social Security jest gorącym politycznie tematem. Zmiany są jednak konieczne, bo według najnowszej prognozy ponadpartyjnego Biura Budżetowego Kongresu pieniędzy na emerytury może zabraknąć już w 2032 roku – rok wcześniej niż przewidywano.  Wówczas stanie się niewypłacalny Old-Age and Survivors Trust Fund (OASI), który finansuje obecnie około 25 proc. świadczeń Social Security. Gdyby tak się stało, cały system musiano by oprzeć na bieżących składkach wpłacanych przez pracodawców i pracowników (FICA), co odbiłoby się na stabilności systemu.

NIEFORMALNIE I BEZ POLITYKI

Dlatego prace nad zmianami zaczęto po cichu i dowiadujemy się o nich z nielicznych przecieków. Na czele ponadpartyjnego zespołu stanęli niezależny senator z Maine Angus King (głosujący najczęściej z demokratami) oraz republikanin z Luizjany Bill Cassidy. Aby uspokoić osoby obawiające się cięć swoich świadczeń, zapewniają oni w e-mailach do mediów, że ich plany nie przewidują żadnych obniżek emerytur.

“Program Social Security stanie się niewypłacalny za mniej niż dekadę. Jeśli Kongres będzie bezczynny, obecne prawo przewiduje 24-procentową obniżkę świadczeń, przy wątpliwej perspektywie wypełniania dalszych zobowiązań. Jeśli zadziałamy wspólnie, możemy zabezpieczyć emerytury wszystkim Amerykanom zarówno teraz, jak i w przyszłości – czytamy we wspólnym oświadczeniu senatorów Kinga i Cassidy’ego. – Rozpatrujemy dziesiątki propozycji, aby uchronić Social Security, włącznie z utrzymaniem wcześniejszego wieku emerytalnego na poziomie 62 lat, w celu ochrony pracowników o niskich dochodach, poszukując rozwiązań w celu zwiększenia świadczeń już teraz. Projekty, o których rozmawiamy, pozwolą, że miliony będą otrzymywać więcej, a nikt nie dostanie mniej”.

Obaj senatorzy myślą m.in. o utworzeniu oddzielnego funduszu w wysokości 1,5 biliona dolarów, zainwestowanego w państwowe obligacje. Jeśli fundusz nie będzie przynosił dochodów, podnoszona byłaby wysokość dochodu podlegającego składkom na Social Security i wysokość samych składek.

PEŁNY WIEK W GÓRĘ?

Inne szczegóły, jakie przeciekają do mediów, są jednak mniej optymistyczne. Jednym z rozwiązań, które mają poprawić wypłacalność programu Social Security, ma być zachęcanie Amerykanów do późniejszego odchodzenia z rynku pracy. Stąd wśród propozycji, nad którymi dyskutują senatorzy, znalazło się na przykład podniesienie pełnego wieku emerytalnego z 67 do 70 lat. Jak się zastrzegają sami senatorzy – nic nie wyszło jeszcze poza stadium dyskusji.

JAK TO DZIAŁA?

Pomysł podniesienia pełnego wieku emerytalnego nie jest nowy. Byłaby to kolejna taka decyzja, bo poprzednią podjęto pod koniec lat 80. ubiegłego stulecia. Ustalono wówczas, że dla osób urodzonych do roku 1937 prawo do pełnych świadczeń przysługuje po ukończeniu 65 lat. Ale już urodzeni w 1938 roku mogli przejść na pełną emeryturę po ukończeniu 65 lat i dwóch miesięcy. Pełny wiek emerytalny wydłuża się tak, że urodzeni w 1960 roku lub później mogą liczyć na pełne świadczenia już po skończeniu 67 lat. Jak łatwo obliczyć, pierwsze roczniki z tym pełnym wiekiem emerytalnym będą przechodzić na emeryturę po 2027 roku, jeśli chcą liczyć na pełne świadczenia.

Wcześniejsze świadczenia można pobierać po ukończeniu 62 lat. Jednak decyzja o przejściu na emeryturę przed pełnym terminem spowoduje obniżenie świadczeń, od którego nie ma odwołania. O ile? Wszystko zależy z jakiego rocznika jesteśmy i ile brakuje nam do osiągnięcia pełnego wieku. Social Security stosuje zasadę, że za pierwsze 36 miesięcy wcześniejszej emerytury wskaźnik obniżki wynosi 0,56 proc. za każdy miesiąc. Każdy dodatkowy miesiąc oznacza jeszcze zmniejszenie wypłat o 0,42 proc.

System pracuje jednak w obie strony. Opóźniając przejście na emeryturę do wieku 70 lat można zwiększyć swoje świadczenia. O ile? Znów wszystko zależy od naszej daty urodzenia. Po osiągnięciu wieku 70 lat Social Security nie zwiększa już świadczeń.

WCZEŚNIEJSZA EMERYTURA, MNIEJSZE PIENIĄDZE?

Już sam pomysł powrotu do dyskusji o podwyższeniu pełnego wieku emerytalnego musiał wzbudzić niepokój. Jeśli zostanie on ustalony na poziomie 70 lat, “może to oznaczać obniżenie świadczeń dla ludzi decydujących się na przejście na emeryturę we wcześniejszym wieku” – alarmuje w oświadczeniu National Committee to Preserve Social Security and Medicare (NCPSSM). I przytaczają konkretne przykłady. Kiedy pełny wiek emerytalny wynosił 65 lat, osoba przechodząca na emeryturę w wieku 62 lat miała obniżone świadczenia o 20 proc. Obecnie, gdy pełny wiek emerytalny wynosi 67 lat (dla osób urodzonych w 1960 r. i później) świadczenia dla decydujące się na przejście na emeryturę pięć lat wcześniej są już niższe o 30 proc. NCPSSM ostrzega, że w przypadku ustalenia pełnego wieku emerytalnego na 70 lat, wcześniejsi emeryci będą tracić prawie połowę świadczeń. I przypomina, że osoby o niskich dochodach zwykle także żyją krócej i często nie są w stanie pracować do 70-tki. 

Emerytura w wieku 62 lat jest jednak popularną opcją. Według danych Social Security Administration właśnie w tym momencie życia decyduje się na pobieranie świadczeń prawie 35 proc. mężczyzn i 40 proc. kobiet. Często robią to na własną niekorzyść. Według obliczeń organizacji United Income przechodzenie na emeryturę w niewłaściwym momencie oznacza dla wszystkich emerytów łączną stratę 3,4 biliona dolarów, czyli 111 tys. dolarów na gospodarstwo domowe przez cały czas pobierania świadczeń. Pojawiła się więc propozycja, aby zamiast skomplikowanych przeliczeń i mało zrozumiałej terminologii (np. minimum eligibility age) Amerykanom przedstawić wybór między “minimum benefit age”, “standard benefit age” i “maximum benefit age”.

POCZEKAMY, ZOBACZYMY

Na Kapitolu podziały polityczne są bardzo głębokie, a każda z dwóch partii ma kontrolę nad jedną z izb. W Kongresie narasta jednak świadomość, że problem będzie można rozwiązać tylko w drodze poszukiwania kompromisu i wyłączenia go z bieżących sporów politycznych. Nie będzie to łatwe biorąc pod uwagę temperaturę sporów o finanse publiczne, na przykład o podniesienie progu długu publicznego. “Prowadzimy rozmowy i dziękujemy za uwagi i dodatkowe propozycje. Jak tylko opracujemy plan, przedstawimy go do dyskusji i debaty. Podjęcie działania to jedyna opcja, bezczynność tylko pogłębi problem. Opowiadamy się za uratowaniem i wzmocnieniem Social Security” – napisali senatorzy uczestniczący w nieformalnych konsultacjach.

Emerytów obawiających się o swoje najbliższe świadczenia lub planujących przejście na emeryturę w najbliższym czasie trzeba jednak uspokoić. W sprawie przyszłości Social Security nic się szybko wydarzy. Na konkretniejsze rezultaty obecnych konsultacji i rozmów w Senacie trzeba będzie poczekać co najmniej kilka miesięcy. Potem, jeśli nawet propozycje przyjmą postać konkretnego projektu, będziemy świadkami długiej i gorącej debaty. Problem trzeba jednak rozwiązać, bo reforma Social Security wisi nad nami jak miecz Damoklesa.