Upamiętnienie 46 uczestników powstania styczniowego

Aneta Antoniak

Uroczystości uświetnili znakomici goście: Helena Knapczyk – prezeska Korpusu Pomocniczego Pań działającego przy SWAP, ambasador RP przy ONZ prof. Krzysztof Szczerski, konsul RP w Nowym Jorku Stanisław Starnawski oraz płk. KlaudiuszKamiński i ppłk. Karol Budniak – reprezentujący attachat obrony z Waszyngtonu, a także delegacja PSFCU z dyr. wykonawczym Bogdanem Chmielewskim i Małgorzatą Grodzką, Wielki Marszałek Parady Pułaskiego 2023 Franciszek Piwowarczyk, prezesCP-S Marian Żak, komendant Kadetów Pułaskiego Stanisław Bańkowski oraz prawnuk powstańca styczniowego Walentego Rodowicza – Wiesław Wierzbowski, który jest szefem KPA, przewodniczącym Klubu „Gazety Polskiej” w Bostonie i byłym działaczem Solidarności. Przybyli również działacze opozycji demokratycznej z czasów PRL, w tym Solidarności, na czele z Włodzimierzem Ilnickim.

W związku z tym, że uroczystości były połączone z Narodowym Dniem Żołnierzy Wyklętych, to rozpoczęły się od złożenia wieńców na miejscowym cmentarzu pod pomnikami Żołnierzy Niezłomnych, Mściciela i na grobie dr. Teofila Starzyńskiego – pierwszego komendanta SWAP. Odczytano też Apel Pamięci.

Następnie organizatorzy i wszyscy goście, w tym członkowie SWAP, Kadetów Pułaskiego, Klubów GP, Komitetu Smoleńsko-Katyńskiego, RDI-USA, harcerzy, Rodzin Radia Maryja, KPA, CPA i innych organizacji polonijnych udali się do kościoła na uroczystą mszę świętą, którą odprawił przeor zgromadzenia paulinów Marcin Ćwierz. Ojciec przeor wygłosił kazanie, w którym wspomniał między innymi o ofierze, jaką płacą polscy patrioci w walce o niepodległość ojczyzny, w tym powstańcy styczniowi i żołnierze niezłomni.

Po mszy komendant naczelny SWAP Tadeusz Antoniak przedstawił genezę tej uroczystości – od znalezienia grobu Hilarego Skwierzyńskiego w Filadelfii (powstańca, a zarazem członka Placówki 12 SWAP) przez Czesława Gajownika, członka tej placówki, poprzez prace historyczne dr. Teofila Lachowicza (red. naczelnego „Weterana”) w celu udokumentowania osób zapisanych na tablicy aż do dzisiejszych uroczystości. Antoniak powiedział też, że żołnierze niezłomni i powstańcy styczniowi mimo przegranej militarnie, to i tak wygrali moralnie, bo z ich heroicznego dorobku korzystały następne pokolenia Polaków, które w konsekwencji wywalczyły niepodległość w 1918 i 1989 roku.

Następnie odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy, której dokonali honorowi goście, a biało-czerwoną szarfę ściągnął Wiesław Wierzbowski.

Dr Teofil Lachowicz przedstawił niektóre z 46 postaci umieszczonych na tablicy – byli to m.in. księża Wincenty Barzyński, Adolf Bakanowski, Józef Dąbrowski oraz Erazm Jerzmianowski, Henryk Dmochowski, płk Ludwik Żychliński i członek SWAP Wincenty Smołczyński z pl. 79 – Chicopee, NY.

Głos zabrał także ambasador Krzysztof Szczerski, który podkreślił bohaterstwo i oddanie najwyższym wartościom, w tym i życia, dla umiłowanej ojczyzny w walce o niepodległość, bardzo często młodych ludzi. Podkreślił też, że w tym powstaniu w walce z carską Rosją walczyli ramię w ramię Polacy, Ukraińcy, Białorusini i Litwini.

Z kolei ppł. Karol Budniak mówił o misji MON, którą jest poszukiwanie grobów polskich bohaterów rozsianych po całym świecie, w tym i w USA, weteranów różnych wojen, w których walczyli dla Polski oraz o otaczaniu ich opieką.

Uroczystości zakończył specjalny gość z Polski, bard środowisk patriotyczno-niepodległościowych Paweł Piekarczyk, który uczcił bohaterów Polski z okresu powstania styczniowego i II konspiracji znakomitym koncertem.