Demokracja to jest coś, co trzeba pielęgnować, o co trzeba dbać – powiedziała marszałek Sejmu Elżbieta Witek, kierując słowa do uczestników XXIX sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży.
W czwartek odbyła się XXIX sesja Sejmu Dzieci i Młodzieży. Marszałek Sejmu Elżbieta Witek inaugurując obrady XXIX sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży podkreśliła, że obradujący znajdują się w Sali Plenarnej, która nazywana jest „sercem demokracji”.
„Tutaj każdy z parlamentarzystów może swobodnie się wypowiedzieć, to jest miejsce polskiej demokracji. Demokracja to jest coś, co trzeba pielęgnować, o co trzeba dbać” – zaznaczyła.
Odnosząc się do tematu tegorocznej sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży – „Zginąć, ale z honorem. Bohaterska walka zbrojna żydowskich organizacji bojowych z Niemcami z perspektywy 80 lat – o ludzki, społeczny i narodowy honor oraz godność, na przykładzie powstania w getcie warszawskim” oceniła, że było to trudne zadanie, które wymagało wrażliwości oraz dotknięcia problemu sprzed kilkudziesięciu lat.
Marszałek wskazała, że problem ten jest zarówno trudny, jak i niezwykle aktualny. „Za naszą wschodnią granicą Rosja napadła na Ukrainę. Widzimy te nieszczęścia, one dzieją się tuż obok nas” – powiedziała.
„Wiem, że dla młodych ludzi być może tematy aktualne byłyby ciekawsze, ale pamiętajmy o jednym – jeśli nie będzie pokoju, to nie będzie też przyszłości, w której będziecie mogli realizować swoje marzenia” – powiedziała.
Witek zwróciła również uwagę na sposób debaty mówiąc, że wymieniając poglądy, sprzeczając się, szukając różnych argumentów, trzeba pamiętać, że każdy ma prawo do własnych poglądów. „Nie musimy się z nimi zgadzać, ale musimy je szanować” – dodała.
Zwracając się do posłów Sejmu Dzieci i Młodzieży poprosiła, by podczas dyskusji i wymieniania poglądów pamiętali, że każdy ma prawo do swoich poglądów i zawsze trzeba szanować innego człowieka. „Można krytykować jego zachowanie, ale nie jego samego” – wskazała.
„Różnimy się między sobą i tak powinno być. Na tym polega demokracja i na tym polega postęp, że ciągle się o coś spieramy” – powiedziała marszałek Sejmu.
Karol Polejowski, zastępca prezesa IPN, podkreślił, że tegoroczny temat jest jednym z najtrudniejszych w historii Polski XX wieku.
„W roku 1943, wiosną, nie było szans na zwycięstwo. Kilkuset ledwie bojowników w getcie warszawskim stanęło do boju. Ale przecież wiemy to z przekazów tych, którzy przeżyli, nie o zwycięstwo tutaj chodziło, tylko o możliwość oddania życia za towarzyszy broni i godnego pożegnania się z tym światem” – wskazał.
Podkreślił, że słowo „godność” było jednym z naczelnych haseł, które przyświecały powstańcom. „Godność, walka o honor i głośne +nie+ niemieckiemu ludobójstwu, które popełniano na nardzie żydowskim” – wymieniał.
Na koniec zaapelował do dzieci i młodzieży na Sali Plenarnej apelując, by byli dumni z historii Polski, ponieważ Polacy zasłużyli się w sposób niezwykły, jeśli chodzi o walkę z totalitaryzmami w XX wieku – zarówno w okresie II wojny światowej, jak i późniejszym czasie PRL-u. „Niech Polska na zawsze pozostanie w waszym sercu, bo jest tego godna” – dodał.
Dyrektor Zespołu ds. Przestępczości wobec Dzieci w Biurze Rzecznika Praw Dziecka Piotr Bogacki odczytał list od RPD Mikołaja Pawlaka, który nie mógł pojawić się na sesji.
„W historii ukryta jest teraźniejszość i przyszłość, a dobre i złe zdarzenia toczą się w niemal bliźniaczy sposób jak wieki temu. Dlatego badanie przeszłości, szczególnie tych najbardziej doniosłych i bolesnych wydarzeń, jest tak istotne dla budowania tożsamości każdego narodu” – podkreślił.
Jak tłumaczył, tylko poznając prawdziwe przyczyny i przebieg wojen, masowych zbrodni można starać się tworzyć świat, w którym tyranie i zbrodnicze machiny będą się rodzić jak najrzadziej „Tylko prawdziwa wiedza daje nam wolność” – dodał.
Sejm Dzieci i Młodzieży liczy 460 posłów. Organizacja izby wzorowana jest na procedurach obowiązujących w prawdziwym Sejmie, co ma przybliżać uczestnikom zasady polskiego parlamentaryzmu. Debata plenarna oraz poprzedzające ją prace komisji odbywają się według wcześniej uchwalonej ordynacji wyborczej oraz Regulaminu Sejmu Dzieci i Młodzieży.
Obrady SDiM poprzedza posiedzenie komisji, podczas którego autorzy najwyżej ocenionych prac przygotowują projekt uchwały. Jest on poddawany dyskusji i głosowaniu na posiedzeniu plenarnym SDiM w sali posiedzeń Sejmu, które kończy się przekazaniem uchwały SDiM na ręce członka prezydium Sejmu.
Uchwała SDiM jest apelem młodzieży do dorosłych (polityków, władz lokalnych, szkół, organizacji) o podjęcie działań związanych z tematem sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży. Organizatorzy przedsięwzięcia podkreślają, że zarówno posiedzenie SDiM, jak i sama uchwała nie mają charakteru normatywnego ani politycznego.
Uczestnikami projektu są dwuosobowe zespoły uczniowskie. W ich skład wchodzą uczniowie jednej szkoły lub zespołu szkół, którzy w dniu rozpoczęcia rekrutacji, tj. 28 lutego 2023 r. mają ukończone 13 lat i jednocześnie w dniu posiedzenia Sejmu Dzieci i Młodzieży (1 czerwca 2023 r.) nie będą mieli ukończonych 18 lat. Nie jest wymagana opieka nauczyciela nad zespołem, ale niezbędna jest zgoda rodziców lub opiekunów prawnych. W sesji SDiM można wziąć udział tylko raz.
Kandydaci na posłów Sejmu Dzieci i Młodzieży wyłonieni zostali w drodze konkursu na podstawie zrealizowanego zadania rekrutacyjnego.
Zadanie rekrutacyjne dla kandydatów na dziecięcych posłów w tym roku polegało na zrealizowaniu projektu (mógł to być film nie dłuższy niż 5 minut, słuchowisko/audycja do 5 minut, strona internetowa, album, trasa wycieczki/gra terenowa), którego temat brzmiał tak jak tytuł tegorocznej sesji: „Zginąć, ale z honorem. Bohaterska walka zbrojna żydowskich organizacji bojowych z Niemcami z perspektywy 80 lat – o ludzki, społeczny i narodowy honor oraz godność, na przykładzie powstania w getcie warszawskim”.
Pierwsza sesja Sejmu Dzieci i Młodzieży odbyła się w 1994 r. z inicjatywy prezes Polskiej Akcji Humanitarnej Janiny Ochojskiej i wicedyrektor ówczesnego Biura Informacyjnego Kancelarii Sejmu Urszuli Pańko. Jej temat brzmiał „Wojna – zagrożeniem szczęśliwego dzieciństwa”. Była to odpowiedź na trwające wówczas działania wojenne w byłej Jugosławii, które przerodziły się w najbardziej krwawy konflikt w Europie od zakończenia II wojny światowej. W następnych sesjach Sejmu Dzieci i Młodzieży poruszano m.in. kwestie ekologii, ekorozwoju, globalizacji, szkoły, samorządu uczniowskiego i pracy dzieci. Od 2010 r. uczestnicy sesji SDiM są wyłaniani na drodze konkursu, a od 2017 r. wprowadzono dla nich kryterium wiekowe.
Do tej pory nie przeprowadzono sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży tylko trzy razy: w 2021 r. (choć przeprowadzono rekrutację) i w 2020 r. z powodu pandemii COVID-19 oraz w 1999 r. Z kolei w 2018 r. sesję przeniesiono z 1 czerwca na 27 września.
Polska to pierwszy kraj w Europie, który zorganizował takie przedsięwzięcie edukacyjne. Obecnie dziecięco-młodzieżowe parlamenty zbierają się m.in. w Portugalii, Francji, Wielkiej Brytanii, Finlandii i w Czechach.
Organizatorem Sejmu Dzieci i Młodzieży od 1994 roku jest Kancelaria Sejmu. Do grona współorganizatorów należą obecnie: Ministerstwo Edukacji i Nauki, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Ośrodek Rozwoju Edukacji. (PAP)
Autorka: Aleksandra Kiełczykowska
ak/ mhr/