Czy bezpieczeństwo wraca na ulice Wielkiego Jabłka?

Wojtek Maślanka

Luty okazał się trzecim miesiącem z rzędu, w którym nowojorska policja odnotowała dwucyfrowy spadek poważnej przestępczości rejestrowanej w systemie CompStat. Jedyny wyjątek stanowią incydenty na tle seksualnym i gwałty, których liczba wzrosła prawie o 22 proc. w porównaniu do lutego ubiegłego roku.

W minionym miesiącu liczba tzw. indeksowych przestępstw spadła we wszystkich pięciu nowojorskich gminach – Bronks, Brooklyn, Manhattan, Queens i Staten Island – o 14,5 proc., a w systemie metra o 15 proc. Dane dotyczące morderstw, rozbojów, włamań, poważnych kradzieży, w tym kradzieży samochodów wskazują dwucyfrowe spadki w odniesieniu do analogicznego okresu roku 2024.  

W lutym br. zgłoszono o 1328 mniej incydentów przestępczości poważnej w porównaniu z tym samym miesiącem sprzed roku (7821 w porównaniu z 9149), natomiast w transporcie publicznym było ich o 24 przypadki mniej (135 w porównaniu do 159). Zdaniem władz NYPD jest to pozytywny efekt związany ze znacznym rozmieszczeniem funkcjonariuszy na peronach i w pociągach, zwłaszcza w nocy.

Wyniki z lutego br. oznaczają trzeci z rzędu miesiąc dwucyfrowego spadku przestępczości. W styczniu wskaźnik ten wynosił aż 16,8 proc., a w grudniu ub.r. 15,5 proc. Ten pozytywny trzymiesięczny trend odnotowano w sześciu z siedmiu głównych kategorii przestępczości indeksowej.

Największy spadek jest wśród morderstw, których było o 32,1 proc. mniej niż rok temu (19 w stosunku do 28). Następne w kolejności zmniejszających się liczb są rozboje, których w lutym tego roku było o 25,2 proc. mniej niż w analogicznym okresie 2024 roku (933 w porównaniu do 1248). Z kolei liczba poważnych kradzieży spadła o 17 proc. (3081 w odniesieniu do 3712), a kradzież samochodów o 12,7 proc. (839 w stosunku do 961). Spadły również liczby napaści i włamań odpowiednio o 6 proc. i 14,7 proc. (1917 w porównaniu do 2039 oraz 892 w odniesieniu do 1046).

Zdaniem władz NYPD dane te są wynikiem częstych patroli policyjnych w odpowiednich strefach oraz rozmieszczania funkcjonariuszy w miejscach, w których wcześniej zauważono wzrost przestępczości, a także trzyczęściowego planu bezpieczeństwa metra, który wdrożono w styczniu tego roku. W jego efekcie setki policjantów przeniesiono z pracy biurowej do systemu nowojorskiej komunikacji, a ich rozmieszczenie w metrze zostało zoptymalizowane w celu objęcia posterunków o największej przestępczości i zapewnienia, że funkcjonariusze będą patrolować pociągi i perony gdzie dochodzi do 78 proc. przestępstw, a nie jak do tej pory wejścia, schody i przejścia pomiędzy kondygnacjami.

Ponadto departament policji wydelegował po dwóch funkcjonariuszy do patrolowania każdego nocnego pociągu metra pomiędzy godziną 9:00 wieczorem, a 5:00 rano, aby zająć się zwalczaniem przestępczości w transporcie publicznym i sprawić, żeby mieszkańcy Wielkiego Jabłka czuli się bezpieczniej.

W lutym obecność służb mundurowych na peronach i w wagonach metra doprowadziła do nasilenia działań egzekucyjnych, co przyczyniło się do 15,1 proc. spadku przestępczości na stacjach (135 w odniesieniu do 159 w lutym ub.r.).

Wzmożone patrole policji na pewno mają wpływ na mniejszą liczbę przestępstw i wykroczeń, co cieszy zarówno szefostwo NYPD jak i władze miejskie. Bardzo wymowny jest spadek strzelanin i incydentów z użyciem nielegalnej broni palnej.

„W ciągu pierwszych dwóch miesięcy 2025 roku Nowy Jork odnotował najmniejszą liczbę strzelanin w ciągu ostatnich 30 lat, co w połączeniu z trzecim z rzędu miesiącem dwucyfrowych spadków w niemal każdej głównej kategorii przestępczości dowodzi, że nasze kompleksowe strategie jej zwalczania działają” – podkreśliła komisarz NYPD Jessica Tisch w oświadczeniu przesłanym do redakcji „Nowego Dziennika”. Zapewniła również o dalszych działaniach służb mundurowych.

„Będziemy nadal dbać o bezpieczeństwo naszego miasta, wsłuchiwać się w głos naszej społeczności, analizować dane w czasie rzeczywistym i kierować nasze zasoby tam, gdzie są najbardziej potrzebne” – podkreśliła szefowa nowojorskiej policji.

Innym znaczącym sukcesem NYPD jest konfiskata nielegalnej broni palnej. Od 2022 roku policja przejęła ponad 20 500 sztuk różnego rodzaju pistoletów, w tym ponad 900 sztuk w tym roku. W rezultacie w lutym tego roku liczba strzelanin spadła o 20,8 proc. w porównaniu z lutym 2024 roku (42 w odniesieniu do 53).

Odnotowano także o 22 mniej ofiar strzelanin (43 w porównaniu z 65), co stanowi spadek o 33,8 proc. Natomiast od początku tego roku zarejestrowano 93 strzelaniny, co stanowi najmniejszą ich liczbę (łączne w styczniu i lutym) od 1993 roku, kiedy to wprowadzono system rejestracji CompStat. Spadła również przestępczość na nowojorskich osiedlach mieszkaniowych. W ubiegłym miesiącu była ona mniejsza o 13 proc. (odnotowano o 60 ofiar mniej) w porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku (400 do 460).

W lutym wzrosła natomiast – i to poważne, bo aż o 21,7 proc. – liczba gwałtów (140 w odniesieniu do 115 w 2024 roku).  Na szczęście jest ona mniejsza niż w  styczniu br., kiedy to było więcej o 9 napaści na tle seksualnym. Niektóre z nich miały miejsce w 2025 roku, podczas gdy inne pochodziły z poprzednich lat.

Wzrost liczby zgłoszonych tego typu incydentów przypisuje się częściowo zmianom legislacyjnym rozszerzającym definicję prawną gwałtu w stanie Nowy Jork, która obejmuje teraz dodatkowe formy napaści na tle seksualnym. Wiele zgłoszonych przypadków dotyczyło osób znanych sobie nawzajem. W związku z wprowadzonymi zmianami prawnymi NYPD nadal zachęca osoby, które przeżyły jakąkolwiek formę molestowania do zgłaszania tych incydentów.

Dane statystyczne odnotowane przez system CompStat w ciągu ostatnich trzech miesięcy cieszą zarówno szefostwo NYPD jak i władze miejskie.

„Jesteśmy najbezpieczniejszą wielką metropolią w Ameryce. Więc ci, którzy nie czytali statystyk przestaną mówić, że nasze miasto pogrążone jest w chaosie i kryzysie. Tak nie jest. Liczby nie kłamią” – oświadczył burmistrz Wielkiego Jabłka Eric Adams cytowany przez CBS News New York. Jednak jego polityczni przeciwnicy, zwłaszcza ubiegający się o fotel włodarza miasta, czy też były nowojorski gubernator Andrew Cuomo, są innego zdania. Podobnie jak wielu mieszkańców twierdzą, że zarówno ulice jak i system transportu publicznego nie są bezpieczne, a dane statystyczne nie odzwierciedlają rzeczywistości ponieważ dotyczą tylko siedmiu kategorii przestępstw. W dodatku nie wszystkie ich przypadki są zgłaszane z uwagi na długi czas oczekiwania na policję, opieszałość funkcjonariuszy, skomplikowane prawo, jak również obawy o dalsze bezpieczeństwo poszkodowanych i ich rodzin.