Odeszli w minionych 12 miesiącach – zagranica

Przypominamy zmarłych w ciągu minionego roku ludzi światowej polityki, kultury i nauki. Odeszli m.in. brytyjska królowa Elżbieta II, ostatni przywódca ZSRS Michaił Gorbaczow, francuski projektant mody Thierry Mugler, aktor Sidney Poitier, współodkrywca wirusa HIV Luc Montagnier,

LISTOPAD 2021

2.11 – Pat Martino, legendarny amerykański gitarzysta jazzowy i kompozytor pochodzenia włoskiego – miał 77 lat.

11.11 – Frederik Willem de Klerk, ostatni biały prezydent RPA, laureat Pokojowej Nagrody Nobla za zasługi dla zniesienia apartheidu i demokratyzacji kraju – miał 85 lat.

12.11 – Jewgienij Czazow, kardiolog, osobisty lekarz Leonida Breżniewa i Jurija Andropowa, minister zdrowia ZSRS w (1987-90) – miał 92 lata.

13.11 – Wilbur Smith, południowoafrykański autor bestsellerów przygodowych i historycznych – miał 88 lat.

13.11 – Janusz Sporek, polonijny działacz społeczny, dyrygent, obrońca Pomnika Katyńskiego w Jersey City – miał 73 lata.

23.11 – Czon Du Hwan, prezydent Korei Południowej (1981-88) – miał 90 lat.

26.11 – Stephen Sondheim, kompozytor musicali i autor tekstów piosenek nazywany „tytanem” oraz „ikoną Broadwayu” – miał 91 lat.

27.11 – Raman Jakauleuski, weteran białoruskiego dziennikarstwa – miał 68 lat.

GRUDZIEŃ 2021

1.12 – Petr Uhl, czeski dziennikarz, były dysydent, obrońca praw człowieka i Kawaler Krzyża Oficerskiego Orderu Zasługi RP – miał 80 lat.

5.12 – Edward Shames, amerykański weteran II wojny światowej, bohater książki „Kompanii Braci” – miał 99 lat.

5.12 – Bob Dole, były senator i kandydat na prezydenta USA – miał 98 lat.

6.12 – Masayuki Uemura, twórca konsol do gier Nintendo popularnych w latach 80. i 90. – miał 78 lat.

9.12 – Lina Wertmueller, włoska reżyser i scenarzystka filmowa, pierwsza kobieta nominowana do Oscara w kategorii najlepszy reżyser (1977) – miała 93 lata.

10.12 – Ernst Verduin, holenderski Żyd, jeden z ostatnich ocalałych więźniów z obozu Auschwitz – miał 94 lata.

11.12 – Anne Rice, amerykańska pisarka, autorka serii „Kronika Wampirów”, w tym „Wywiadu z wampirem” – miała 80 lat.

13.12 – Siergiej Sołowjow, radziecki reżyser i scenarzysta filmowy, twórca m.in. „Zapamiętajmy to lato” z 1975 roku – miał 77 lat.

14.12 – Henry Orenstein, amerykański przedsiębiorca znany m.in. z zabawek z serii Transformers, filantrop i pokerzysta – miał 98 lat.

18.12 – Richard Rogers, brytyjski architekt znany z takich projektów jak Centrum Pompidou w Paryżu i kopuła Millennium Dome w Londynie – miał 88 lat.

21.12 – Vassos Karageorgis, archeolog uważany za „ojca cypryjskiej archeologii” – miał 92 lat.

23.12 – Joan Didion, amerykańska eseistka, dziennikarka, autorka powieści i scenariuszy – miała 87 lat.

24.12 – Marzenna Schejbal, uczestniczka powstania warszawskiego i zasłużona działaczka polonijna – miała 97 lat.

25.12 – Albert Lichanow, rosyjski pisarz, autor powieści i opowiadań dla dzieci i młodzieży – miał 87 lat.

26.12 – Desmond Tutu, zwierzchnik Kościoła Anglikańskiego Południowej Afryki (1986-96) i laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1984) za walkę z apartheidem i wysiłki na rzecz pojednania narodowego w RPA – miał 90 lat.

26.12 – Karolos Papoulias, prezydent Grecji (2005-15) – miał 92 lata.

26.12 – Jean-Marc Vallee, kanadyjski reżyser filmowy, wyreżyserował m.in. popularny serial HBO „Wielkie Kłamstewka” i dramat z 2013 roku „Witaj w Klubie” („Dallas Buyers Club”) – miał 58 lat.

31.12 – Betty White, amerykańska aktorka, znana m.in. z seialu „Złotka” – miała 99 lat.

STYCZEŃ 2022

2.01 – Richard Leakey, światowej sławy kenijski paleoantropolog i polityk – miał 77 lat.

5.01. – Lawrence N. Brooks, najstarszy amerykański weteran II wojny światowej – miał 112 lat.

6.01 – Peter Bogdanovich, amerykański reżyser takich filmów jak „Ostatni seans filmowy”, „No i co doktorku?” i „Papierowy księżyc” – miał 82 lata.

6.01 – Sidney Poitier, amerykański aktor, pierwszy czarnoskóry zdobywca Oskara dla najlepszego aktora (1964) – miał 94 lata.

8.01 – Michael Lang, amerykański producent koncertowy, współtwórca legendarnego festiwalu Woodstock – miał 77 lat.

11.01 – David Sassoli, włoski socjaldemokrata, przewodniczący Parlamentu Europejskiego – miał 65 lat.

13.01 – Jean-Jacques Beineix, francuski reżyser, m.in. filmów „Diva” i „Betty Blue” – miał 75 lat.

15.01 – Nino Cerruti, włoski stylista, nestor świata mody – miał 91 lat.

16.01 – Ibrahim Boubacar Keita, były prezydent Mali (2013–20) – miał 76 lat.

17.01 – Elena Curti, sekretna córka faszystowskiego przywódcy Włoch Benito Mussoliniego – miała 99 lat.

20.01 – Meat Loaf, amerykański wokalista i aktor – miał 74 lata.

20.01 – Elza Soares, brazylijska królowa samby i żona legendarnego piłkarza Garrinchy – miała 91 lat.

22.01 – Thich Nhat Hanh, wpływowy wietnamski mnich buddyjski, mistrz zen, poeta i aktywista polityczny – miał 95 lat.

23.01 – Thierry Mugler, francuski projektant mody – miał 73 lat.

24.01 – Olavo de Carvalho, czołowy brazylijski filozof i konserwatywny publicysta, uznawany za mentora prezydenta Brazylii Jaira Bolsonaro – miał 74 lata.

27.01 – Rene de Obaldia, francuski pisarz, poeta i dramaturg, członek Akademii Francuskiej – miał 103 lata.

LUTY 2022

2.02 – Monica Vitti, gwiazda włoskiego kina – miała 90 lat.

8.02 – Luc Montagnier, francuski wirusolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny za współodkrycie wirusa HIV – miał 89 lat.

9.02 – Ian McDonald, angielski muzyk, multiinstrumentalista, współzałożyciel grup King Crimson i Foreigner – miał 75 lat.

12.02 – Ivan Reitman, kanadyjski producent i reżyser hollywoodzkich komedii, twórca „Pogromców duchów” – miał 75 lat.

19.02 – Gary Brooker, brytyjski muzyk, lider zespołu Procol Harum – miał 76 lat.

MARZEC 2022

8.03 – David Bennett, jedyny jak do tej pory człowiek, któremu dwa miesiące wcześniej wszczepiono serce świni – miał 57 lat.

13.03 – William Hurt, nagrodzony Oscarem amerykański aktor znany z ról w takich filmach jak „Pocałunek kobiety pająka” i „Telepasja” – miał 71 lat.

18.03 – Chaim Kaniewski, izraelski rabin, uważany za najważniejszy autorytet w żydowskiej społeczności ultraortodoksyjnej – miał 94 lata.

23.03 – Madeleine Albright, pochodząca z Czech była szefowa dyplomacji USA, pierwsza w historii kobieta na tym stanowisku – miała 84 lata.

31.03 – Patrick Demarchelier, francuski fotograf mody – miał 87 lat.

KWIECIEŃ 2022

6.04 – Władimir Żyrinowski, lider nacjonalistycznej i prokremlowskiej Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji (LDPR), znany z antyzachodnich wystąpień – miał 75 lat.

19.04 – Tanaka Kane, Japonka uznawana za najstarszą żyjącą osobę na świecie – miała 119 lat.

MAJ 2022

3.05 – Stanisław Szuszkiewicz, były przewodniczący parlamentu Białorusi, w imieniu swego kraju podpisał w 1991 roku porozumienie o rozwiązaniu ZSRS – miał 87 lat.

10.05 – Łeonid Krawczuk, pierwszy prezydent niepodległej Ukrainy (991-94)- miał 88 lat.

13.05 – Chalifa ibn Zajed al-Nahajan, prezydent Zjednoczonych Emiratów Arabskich, emir Abu Zabi – miał 73 lat.

17.05 – Josef Abrham, popularny aktor czeski, znany m.in. ze „Szpitala na peryferiach” – miał 82 lata.

26.05 – Ray Liotta, aktor amerykański znany m.in. z „Chłopców z ferajny” – miał 67 lat.

26.05 – Andy Fletcher, muzyk brytyjski, współzałożyciel zespołu Depeche Mode – miał 60 lat.

27.05 – Angelo Sodano, duchowny rzymskokatolicki, starz stanu, bliski wieloletni współpracownik św. Jana Pawła II – miał 94 lata.

CZERWIEC 2022

3.06 – Ann Turner Cook, znana jako „dziecko Gerbera”, jej wizerunek został w 1931 roku wybrany na znak towarowy firmy Gerber i stał się znany na całym świecie – miała 95 lat.

5.06 – Alec John Such, muzyk amerykański, współzałożyciel zespołu Bon Jovi – miał 70 lat.

9.06 – Serż Minskiewicz (Siarhiej Mycko), poeta białoruski i tłumacz literatury polskiej – miał 53 lata.

16.06 – Jacka Wojtecka, pseudonim Irma, jedna z ostatnich w Wielkiej Brytanii uczestniczek Powstania Warszawskiego – miała 93 lata.

17.06 – Jean-Louis Trintignant, aktor francuski, zasłynął rolami w „I Bóg stworzył kobietę” i „Kobieta i mężczyzna” – miał 91 lat.

19.06 – Giennadij Burbulis, najbliższy współpracownik prezydenta Borysa Jelcyna, sekretarz stanu Federacji Rosyjskiej (1991-92), tj. nieformalny wiceprezydent – miał 76 lat.

26.06 – Margaret Keane, amerykańska malarka znana z obrazów przedstawiających postaci o wielkich oczach – miała 94 lat.

LIPIEC 2022

2.07 – Peter Brook, brytyjski reżyser teatralny, filmowy i operowy – miał 97 lat.

6.07 – James Caan, aktor amerykański, znany m.in. z ról w „Ojcu Chrzestnym” i ekranizacji powieści Stephena Kinga „Misery” – miał 82 lata.

8.07 – Jose Eduardo dos Santos, prezydent Angoli (1979-2017) – miał 79 lat.

8.07 – Shinzo Abe, były najdłużej urzędujący premier Japonii, zmarł w wyniku postrzelenia przez zamachowca – miał 67 lat.

11.07 – Monty Norman, brytyjski kompozytor muzyki filmowej, znany jako autor tematu przewodniego do filmów o Jamesie Bondzie – miał 94 lata.

14.07 – Ivana Trump, pierwsza żona byłego prezydenta USA Donalda Trumpa – miała 73 lata.

19.07 – Rusłana Pysanka, ukraińska aktorka i prezenterka telewizyjna znana z roli Horpyny w „Ogniem i mieczem” – miała 56 lat.

22.07 – Emilie Benes Brzeziński, artystka i rzeźbiarka pochodzenia czeskiego, wdowa po Zbigniewie Brzezińskim – miała 90 lat.

25.07 – David Trimble, były szef rządu Irlandii Północnej, uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla (1998) za pracę na rzecz pojednania między protestantami i katolikami w tym kraju – miał 77 lat.

30.07 – Nichelle Nichols, aktorka amerykańska znana z roli porucznik Nyoty Uhary w serialu „Star Trek” – miała 89 lat.

31.07 – Fidel Ramos, były prezydent Filipin (1992-98), pomógł obalić dyktaturę Ferdinanda Marcosa – miał 94 lata.

SIERPIEŃ 2022

2.08 – Sergiusz Papliński, ostatni „żołnierz wyklęty” w Wielkiej Brytanii – miał 95 lat.

5.08 – Issey Miyake, japoński projektant mody – miał 84 lata.

8.08 – Jozef Tomko, duchowny rzymskokatolicki, słowacki kardynał, jeden z najbliższych współpracowników św. Jana Pawła II – miał 98 lat.

8.08 – Olivia Newton-John, brytyjsko-australijska piosenkarka i aktorka, znana z filmu „Grease” – miała 73 lata.

9.08 – Nicholas Evans, brytyjski pisarz, autor głośnej w latach 90. książki „Zaklinacz koni” – miał 72 lata.

11.08 – Jean-Jacques Sempe, francuski rysownik, znany z ilustracji do przygód „Mikołajka” – miał 89 lat.

11.08 – Anne Heche, amerykańska aktorka znana m.in. z serialu „Ally McBeal” i filmu „Donnie Brasco” – miała 53 lata.

12.08 – Wolfgang Petersen, niemiecki reżyser, twórca m.in. „Niekończącej się opowieści” i „Troi” – miał 81 lat.

16.08 – Eva-Maria Hagen, niemiecka aktorka i piosenkarka, nazywana „Brigitte Bardot NRD” – miała 87 lat.

31.08 – Michaił Gorbaczow, ostatni przywódca ZSRS, inicjator próby wielostronnych reform w państwie znanych jako „pieriestrojka” (1985-91) – miał 91 lat.

WRZESIEŃ 2022

6.09 – Just Jaeckin, francuski reżyser, producent filmowy, scenarzysta, twórca filmu „Emmanuelle” z 1974 roku – miał 82 lata.

8.09 – Elżbieta II, brytyjska królowa zasiadająca na tronie od 1952 roku – miała 96 lat.

10.09 – William Klein, amerykański fotograf, malarz i grafik, jeden z najbardziej wpływowych fotografów XX wieku – miał 96 lat.

13.09 – Jean-Luc Godard, francuski reżyser, nazywany ojcem chrzestnym francuskiego kina Nowej Fali – miał 91 lat.

13.09 – Ken Starr, prokurator, który doprowadził do procedury impeachmentu wobec ówczesnego prezydenta USA Billa Clintona – miał 76 lat.

14.09 – Maria Wittner, bohaterka rewolucji 1956 roku na Węgrzech, za co spędziła 13 lat w więzieniu – miała 85 lat.

21.09 – Edward Mosberg, polski Żyd ocalony z Holokaustu, zaangażowany w rozwijaniu polsko-żydowskiego dialogu – miał 96 lat.

22.09 – Hilary Mantel, brytyjska pisarka, autorka powieści historycznych, m.in. trylogii o losach Thomasa Cromwella – miał 70 lat.

23.09 – Pharoah Sanders, amerykański saksofonista, legendarny jazzman, w latach 60. członek zespołu Johna Coltrane’a – miał 81 lat.

26.09 – Louise Fletcher, amerykańska aktorka, uhonorowana Oscarem za rolę pielęgniarki Ratched w „Locie nad kukułczym gniazdem” – miała 88 lat.

PAŹDZIERNIK 2022

2.10 – Bela Szakcsi Lakatos, pianista, kompozytor, ikona węgierskiego jazzu – miał 80 lat.

11.10 – Angela Lansbury, amerykańska aktorka znana z serialu kryminalnego „Napisała: morderstwo” i laureatka honorowego Oscara za całokształt twórczości (2013) – miała 96 lat.

14.10 – Robbie Coltrane, brytyjski aktor znany z roli Rubeusa Hagrida w cyklu filmów o Harrym Potterze – miał 72 lat.

21.10 – Zilli Schmidt, ocalała z obozów koncentracyjnych m.in. Auschwitz, orędowniczka uznania nazistowskiego ludobójstwa Sinti i Romów – miała 98 lat.

22.10 – Dietrich Mateschitz, uważany za najbogatszego Austriaka założyciel Red Bulla – miał 78 lat.

26.10 – Pierre Soulages, francuski malarz-abstrakcjonista – miał 102 lata.

28.10 – Coolio (właść. Artis Leon Ivey Jr.), amerykański raper – miał 59 lat.

28.10 – Hannah Elisabeth Pick-Goslar, najbliższa przyjaciółka Anny Frank; przyjaźniły się od czasów przedszkolnych – miała 93 lata.

28.10 – Jerry Lee Lewis, amerykański muzyk, piosenkarz i pionier rock and rolla – miał 87 lat (PAP)

baj/ pat/