Święto Żołnierza w Duchowej Stolicy Polonii

Wojtek Maślanka

„Ta uroczystość przypomniała nam, że polski żołnierz zawsze stał tam gdzie powinien i niejednokrotnie bronił nie tylko niepodległości Polski, ale też wolności innych narodów, w tym Stanów Zjednoczonych” – powiedział „Nowemu Dziennikowi” konsul Przemysław Postolski. W tym kontekście wspomniał generała Tadeusza Kościuszkę oraz gen. Kazimierza Pułaskiego. Zwrócił też uwagę m.in. na znaczenie żołnierzy Błękitnej Armii, którzy ochotniczo poszli walczyć o wolność Polski podczas pierwszej wojny światowej, polskich pilotów biorących udział w Bitwie o Anglię, 2. Korpusu Polskiego, który zdobył Monte Cassino. Wspomniał również o udziale Polaków w operacjach odbywających się pod egidą NATO.

^{Obchody Święta Żołnierza rozpoczęły się od defilady na cmentarzu weterańskim / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK}

„Ten sojusz polsko-amerykański, który nosi miano strategicznego zyskuje tutaj wyjątkowego znaczenia, bo to nie tylko braterstwo broni, ale niestety czasami także braterstwo krwi. Tak więc podczas dzisiejszych obchodów Święta Żołnierza można było to wszystko odczuć. Dlatego też nie mogło nas, przedstawicieli Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku, tutaj zabraknąć” – podkreślił dyplomata, dziękując jednocześnie organizatorom tej uroczystości za zaproszenie.

Dla Przemysława Postolskiego wizyta w Amerykańskiej Częstochowie, którą odwiedził po raz pierwszy, była w pewnym stopniu podróżą w czasie i powrotem do dzieciństwa.

„Pochodzę z Białej Podlaskiej i dla naszej rodziny 15 sierpnia zawsze był szczególną datą. Zazwyczaj w tym dniu wszyscy wybieraliśmy się do sanktuarium w Leśnej Podlaskiej lub w Kodniu. Gdy tylko przyjechałem do Narodowego Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown to od razu poczułem atmosferę tamtych czasów” – stwierdził konsul. Dodał też, że jest pod wielkim wrażeniem paulińskiego sanktuarium jak również otaczającego tę świątynię cmentarza i całej infrastruktury.

Uroczystość odbyła się w niedzielę, 17 sierpnia, i tradycyjne cieszyła się dużym zainteresowaniem wśród Polonii. Uczestniczyli w niej członkowie Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce oraz siostrzanego Korpusu Pomocniczego Pań, a także przedstawiciele Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce, oficerowie Wojska Polskiego, korpus dyplomatyczny i konsularny, Kadeci Pułaskiego, ZHP, młodzież szkolna oraz reprezentanci wielu różnych polonijnych organizacji i instytucji.

CMENTARZ WETERAŃSKI

Uroczystość związana ze Świętem Żołnierza tradycyjnie rozpoczęła się na cmentarzu weterańskim, na którym spoczywają prochy polskich żołnierzy zarówno z okresu pierwszej jak i drugiej wojny światowej.

Punktualnie o godz. 11 kolumna złożona z delegacji weterańskich i paramilitarnych, korpusu dyplomatycznego oraz ZHP i przedstawicieli polonijnych organizacji przeszła pod grób dr. Teofila Starzyńskiego, pierwszego prezesa SWAP i zarazem wybitnego członka Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce.

Przy nagrobku tego zasłużonego żołnierza niepodległościowego oraz działacza polonijnego został złożony wieniec z biało-czerwonych kwiatów. Ceremonii tej dokonała delegacja, w skład której weszli: zastępca charge d’affaires przy Ambasadzie RP w Waszyngtonie Dorota Markiewicz-Zemke, starszy doradca wojskowy w Polskiej Misji przy ONZ kmdr Albert Proszowski oraz naczelny komendant SWAP Tadeusz Antoniak.

Następnie defilada przeszła pod pomnik gen. Władysława Andersa, gdzie został złożony kolejny wieniec. Tym razem dokonali tego: była ambasador i zarazem córka gen. Andersa – Anna Maria Anders, w towarzystwie sybiraczki i Naczelnej Prezeski Korpusu Pomocniczego Pań, a także żony żołnierza 2. Korpusu Polskiego Heleny Knapczyk oraz sybiraka Fryderyka Dammonta.

Trzeci biało-czerwony wieniec został złożony pod pomnikiem Husarza. Dokonała tego delegacja, w skład której weszli: komendant Okręgu 2. SWAP Marek Chrościelewski, płk policji z New Jersey oraz członek Rady Dyrektorów PSFCU Franciszek Piwowarczyk, a także filantrop i polonijny działacz sportowy Ziggy Rozalski. Po zakończeniu tej ceremonii, krótką modlitwę w intencji żołnierzy poległych w obronie Polski odmówił przeor wspólnoty paulińskiej o. Bogdan Olzacki.

DEFILADA I APEL POLEGŁYCH

Druga część uroczystości związanych z tegorocznym Świętem Żołnierza odbyła się przed głównym wejściem do sanktuarium maryjnego oraz w okolicy pomnika Matki Bożej Hetmańskiej. Ta część ceremonii rozpoczęła się odegraniem hymnów narodowych – polskiego i amerykańskiego, po czym nastąpił przegląd pododdziałów weterańskich, którego dokonał starszy doradca wojskowy w Polskiej Misji przy ONZ kmdr Albert Proszowski w towarzystwie naczelnego komendanta SWAP Tadeusza Antoniaka.

Chwilę później archiwista SWAP dr Teofil Lachowicz odczytał Apel Poległych, których pamięć uczczono chwilą ciszy, a także salwą honorową.

^{Przeglądu pododdziałów dokonał starszy doradca wojskowy w Polskiej Misji przy ONZ kmdr Albert Proszowski w towarzystwie naczelnego komendanta SWAP Tadeusza Antoniaka / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK}

Następnie pod pomnikiem Matki Bożej Hetmańskiej zostały złożone wieńce i kwiaty. Wśród delegacji z bało-czerwonymi wiązankami byli przedstawiciele m.in.: korpusu dyplomatycznego z ambasady w Waszyngtonie, Misji Pokojowej ONZ oraz Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku, różnych placówek SWAP i Korpusu Pomocniczego Pań, ZHP, szkół dokształcających, a także wielu polonijnych organizacji i instytucji.  Tę część obchodów zakończyła weterańska defilada.

OKOLICZNOŚCIOWA MSZA ŚWIĘTA

Zawsze bardzo istotnym elementem obchodów Święta Żołnierza jest okolicznościowe nabożeństwo. Jest ono tym bardziej ważne, że Dzień Wojska Polskiego łączy się z rocznicą Cudu nad Wisłą oraz obchodzony jest w dniu Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

W tym roku tę wyjątkową mszę św. celebrował o. Krzysztof Wieliczko, prowincjał zakonu paulinów w USA, któremu towarzyszył przeor o. Bogdan Olzacki oraz kapelan Gniazda Sokołów nr 17 ks. Bogumił Chruściel. Wzięli w niej udział wszyscy uczestnicy uroczystości weterańskich jak również wierni z Doylestown i okolicznych miejscowości.

Nabożeństwo to swoim śpiewem uatrakcyjnił chór Angelus pod dyrekcją Nicholasa Kaponyasa. Natomiast specjalną, patriotyczną homilię wygłosił o. Krzysztof Wieliczko. Nawiązał w niej także do Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny oraz Cudu nad Wisłą.

„To określenie Bitwy Warszawskiej z 1920 roku, która miała miejsce w dniach 13-25 sierpnia. Była to decydująca bitwa wojny polsko-bolszewickiej, w której Wojsko Polskie pokonało Armię Czerwoną, co uratowało Polskę przed sowiecką inwazją i zapobiegło rozprzestrzenianiu się komunizmu w Europie” – podkreślił kapłan. Dodał też, że została ona uznana za 18. przełomową bitwę w historii świata.

WETERAŃSKA AKADEMIA     

Po zakończeniu mszy św. w sanktuarium odbyła się uroczystość poświęcona weteranom. Były przemowy, gratulacje i życzenia, a także odznaczenia wręczone zasłużonym osobom. Tę część obchodów rozpoczął Tadeusz Antoniak. Naczelny komendant SWAP wyjaśnił istotę Dnia Wojska Polskiego, które w Stanach Zjednoczonych obchodzone jest pod nazwą Święta Żołnierza.

„Czcimy pamięć i rocznicę Bitwy Warszawskiej, zatrzymania nawały sowieckiej przed ich imperializmem” – podkreślił Tadeusz Antoniak rozpoczynając swoje wystąpienie. Następnie przeczytał list jaki na tę uroczystość przesłała minister Agnieszka Jędrzak, podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Karola Nawrockiego. Była w nim skierowana w stronę zebranych w świątyni wdzięczność za udział w uroczystości upamiętniającej 105. rocznicę Bitwy Warszawskiej oraz w obchodach Święta Żołnierza. Autorka listu przypomniała także historię Bitwy Warszawskiej i postawę polskich żołnierzy.

„Było to wielkie zwycięstwo wiary i odwagi, odniesione dzięki niezwykłemu bohaterstwu i oddaniu naszego wojska, ale także dzięki jedności całego narodu” – podkreśliła Agnieszka Jędrzak. Dodała, że z tego faktu powinniśmy być bardzo dumni, ale również czerpać inspirację.

„Niech dziedzictwo Bitwy Warszawskiej będzie dla nas źródłem dumy i zobowiązaniem do dalszej troski o niepodległą ojczyznę” – zaapelowała na zakończenie sekretarz stanu.

Wśród przemawiających była także zastępca charge d’affaires przy Ambasadzie RP w Waszyngtonie Dorota Markiewicz-Zemke.

„Bitwa Warszawska to jedna z najważniejszych batalii w historii Polski. Była to kontrofensywa Polaków przeciwko bolszewikom, którzy napadając na Polskę chcieli dotrzeć na zachód Europy. Nasi żołnierze ich zatrzymali i pokrzyżowali im plany podboju Polski oraz reszty kontynentu zmieniając tym samym bieg historii” – stwierdziła Dorota Markiewicz-Zemke. Zastępca kierownika Ambasady w Waszyngtonie podkreśliła też, że nikogo nie powinien dziwić fakt, że właśnie to wydarzenie zostało wybrane, aby świętować potęgę polskiego oręża i dziękować żołnierzom, którzy zarówno wtedy jak i obecnie narażają swoje życie za ojczyznę i nasze bezpieczeństwo.

Głos zabrał również starszy doradca wojskowy w Polskiej Misji przy ONZ kmdr Albert Proszowski. Jako osoba związana z wojskowością w swoim przemówieniu zwrócił m.in. uwagę na bohaterską postawę i odwagę żołnierzy oraz ich dowódców, a także na „czynnik dodatkowy jakim był Cud nad Wisłą”. Stwierdził, że to wszystko razem doprowadziło do zwycięstwa w walce, która z góry uznawana była za przegraną.

„Analizy obserwatorów w tamtym czasie wskazywały, że nie ma możliwości, żebyśmy wygrali tę bitwę. Analizy obecnych teoretyków wojskowości też wskazują, że powinniśmy ją przegrać. Jednak ją wygraliśmy i obroniliśmy nie tylko Polskę ale całą Europę przed najazdem bolszewików” – zaznaczył kmdr Albert Proszowski.

Następne krótkie przemówienie wygłosiła sybiraczka Helena Knapczyk. Naczelna Prezeska Korpusu Pomocniczego Pań, organizacji, która w tym roku obchodzi jubileusz 100-lecia istnienia przypomniała m.in. o jej założycielce – Agnieszce Wiśle.

^{Tegoroczne obchody Święta Żołnierza zbiegły się ze stuleciem działalności Korpusu Pomocniczego Pań / Foto: WOJTEK MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK}

„Była kobietą, żołnierką i sanitariuszką o wielkim sercu. Niosła pomoc i wsparcie oraz zbierała środki na rzecz rannych żołnierzy Błękitnej Armii, o których wtedy nikt nie pamiętał, a którzy często borykali się z głodem, chorobami i brakiem mieszkań” – podkreśliła Helena Knapczyk. Zaapelowała też o pamięć o żołnierzach i weteranach, którzy walczyli o naszą wolność.

Jako ostatnia głos zabrała była ambasador Anna Maria Anders. Córka gen. Władysława Andersa zaznaczyła, że Święto Żołnierza zawsze jest dla niej dniem szczególnym, podobnie jak wszelkie uroczystości związane z Wojskiem Polskim. Podkreśliła, że jest pod wielkim wrażeniem uroczystości w Amerykańskiej Częstochowie, a nawet stwierdziła, że jej ojciec, gen. Władysław Anders na pewno byłby dumny z tego powodu. Wspominała też o niezbyt przyjemnej sytuacji jaka zaistniała we Włoszech, gdzie w tym roku podczas Święta Wojska Polskiego nikt z dyplomatów nie odwiedził cmentarza polskich żołnierzy poległych w obronie Monte Cassino.

„Niestety nikt z Ambasady RP nie pomyślał o tym, żeby złożyć jakąkolwiek wiązankę na cmentarzu polskich żołnierzy. Jest mi z tego powodu bardzo przykro” – powiedziała ze smutkiem Anna Maria Anders, która jako była ambasador RP w Rzymie zawsze pamiętała o odwiedzinach cmentarza, na którym spoczywają jej rodzice oraz żołnierze 2. Korpusu Polskiego. 

Pod koniec uroczystości – co jest już swego rodzaju tradycją – zostały wręczone odznaczenia dla zasłużonych osób, które aktywnie działają na rzecz promocji polskiej polityki historycznej i patriotyzmu. W tym roku Zarząd Główny SWAP Medalem Ignacego Jana Paderewskiego uhonorował przeora wspólnoty paulińskiej o. Bogdana Olzackiego oraz płk. policji z New Jersey Franciszka Piwowarczyka. Z kolei Medalem gen. Kazimierza Pułaskiego została wyróżniona była ambasador Anna Maria Anders.

Po zakończeniu okolicznościowej akademii wszyscy uczestnicy uroczystości zostali zaproszeni na gorącą wojskową grochówkę serwowaną z kuchni polowej.