Tylko pięć krajów ma dwóch rzeczywistych członków MKOl

Tylko pięć krajów: Niemcy, USA, Ukraina, Chiny i Argentyna mają dwóch stałych członków Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl). PKOl w czwartek zarekomendował Andrzeja Dudę jako polskiego kandydata do tego gremium. Od 2021 roku w Komisji Zawodniczej MKOl działa Maja Włoszczowska.

Ogólna liczba członków MKOl nie może przekraczać 115. Osoby aktywnie działające w sporcie – bądź mocno z nim związane tworzą głównie trzy grupy liczące po 15 osób. To Komisja Zawodnicza, do której kandydatów wybierają sportowcy podczas igrzysk olimpijskich, kolejna „15” wywodzi spośród szefów światowych federacji sportowych, a ostatnia część tej grupy to 15 osób pełniących kierownicze role w narodowych komitetach olimpijskich czy ich kontynentalnych stowarzyszeniach.

Największą grupę – 70 – tworzą osoby niezwiązane z żadną określoną funkcją, urzędem lub organizacją. To one są określane jako stali członkowie MKOl. Obecnie liczy 66 osób, więc teoretycznie są cztery „wakaty”.

W tej grupie tylko pięć krajów ma po dwóch przedstawicieli. To Niemcy – ustępujący w przyszłym roku z funkcji przewodniczącego Thomas Bach i wybrany w 2023 roku Michael Mronz, Stany Zjednoczone – Anita DeFrantz (od 1986) i od tego roku Gene Sykes, Ukraina – słynni przed laty lekkoatleci Walery Borzow (1994) i Sergej Bubka (2008), Argentyna – były dyplomata Gerardo Werthein (2011) i Paula Belen Pareto (2024) oraz Chiny – Zaiqing Yu i Lingwei Li.

Pozostali reprezentują 56 różnych państw, od Francji, Brazylii, Japonii, Szwecji po Bhutan, Wyspy Zielonego Przylądka czy Lesotho.

Ostatnim polskim rzeczywistym członkiem MKOl była Irena Szewińska. Pełniła tę funkcję od 1998 roku do śmierci w 2018. Wcześniej – w 1961 roku – na członka MKOl został wybrany Włodzimierz Reczek, który działał w tej roli przez 35 lat, a po rezygnacji w 1996 – w uznaniu zasług – otrzymał dożywotnie honorowe członkostwo MKOl. Szewińska zatem została wybrana dwa lata po tym, jak ustąpił Reczek.

Obecnie polską przedstawicielką w MKOl jest Maja Włoszczowska. Dwukrotna wicemistrzyni olimpijska w kolarstwie górskim od 2021 działa w Komisji Zawodniczej i na tej podstawie ma status członka MKOl. Jej kadencja potrwa do 2028 roku i nie może zostać przedłużona. Zdarza się jednak, że byli członkowie Komisji Zawodniczej zostają wybrani na członków rzeczywistych. Takim przykładem może być Słowaczka Daniela Hrbekova (Bartekova), która w latach 2012-21 pracowała w Komisji Zawodniczej, a w 2022 roku została członkiem rzeczywistym MKOl.

Wszyscy członkowie wybierani są na ośmioletnią, odnawialną kadencję. Członkowie MKOl wybrani w latach 1967-99 mogą pełnić tę funkcję maksymalnie do 80. roku życia, a wybrani po roku 1999 do ukończenia 70 lat.

Kandydatów na członków MKOL w pierwszej kolejności desygnuje specjalna Komisja Wyborcza, kiedyś nazywana nominacyjną. Kieruje się m.in. zasadą parytetów odnoście płci i geografii (państwa i kontynenty) oraz ma dbać, by MKOl składał się z osób o różnych zestawach umiejętności i wiedzy. Ostateczna decyzja zapada na Sesji MKOl.

W czwartek zarząd PKOl przyjął uchwałę rekomendującą zgłoszenie jako kandydata na członka prezydenta RP Andrzeja Dudę, którego druga i ostatnia kadencja na tym urzędzie zakończy się w sierpniu 2025 r.

Pierwsza Sesja MKOl po tym terminie, na której mógłby on zostać wybrany na członka MKOl, zaplanowana jest w lutym 2026 w Mediolanie, przy okazji zimowych igrzysk olimpijskich. Formalnie jednak nie ma przeszkód, by wybrać urzędującą głowę państwa. W marcu 2025 odbędzie się Sesja w Grecji, ale tam zasadniczym punktem obrad będzie wybór następcy Bacha na stanowisku przewodniczącego.

Ewentualne członkostwo Dudy w MKOl formalnie nie zablokuje możliwości wyboru drugiej osoby z Polski do tego gremium, ale de facto byłoby to niezwykle trudne ze względu na wszelkie uwarunkowania.

Ostatnią osobą, która w krótkim czasie po zakończeniu działalności politycznej trafiła do MKOl była Chorwatka Kolinda Grabar-Kitarovic. 5 stycznia 2020 r. przegrała drugą turę głosowania z Zoranem Milanovicem, 18 lutego przestała pełnić urząd, a w lipcu została wybrana na członka MKOl. Jest jedynym przedstawicielem Chorwacji w tej organizacji, poza 93-letnim członkiem honorowym Antunem Vrdoljakiem. (PAP)

pp/ jpn/