UE przejmie finansowanie Radia Wolna Europa? Szef MSZ Czech: To w naszym interesie

Czeski minister spraw zagranicznych Jan Lipavski chce z partnerami z UE omówić dalsze istnienie Radia Wolna Europa/Radia Swoboda, którego finansowanie ma zakończyć rząd Stanów Zjednoczonych. Lipavsky powiedział w niedzielę, że w interesie Europy leży kontynuowanie nadawania RWE/RS.

Lipavsky powiedział w czeskiej telewizji publicznej, że o przyszłości Radia Wolna Europa, którego siedziba znajduje się od 1994 r. w Pradze, chce rozmawiać na spotkaniu szefów dyplomacji państw UE, które rozpoczyna się w poniedziałek. „Musimy na poziomie europejskim zastanowić się, co oznacza dalsze nadawanie”, wyjaśnił. Podkreślił, że  to sygnał RWE był w komunistycznej Czechosłowacji głosem wolności i demokracji.

Były dziennikarz czechosłowackiej, a później czeskiej sekcji RWE Radko Kubiczko powiedział PAP, że Radio Wolna Europa i Radio Swoboda po upadku komunizmu nadal pozostaje takim głosem. „Wolność słowa jest ważna dla każdego, dla każdego kraju. Właściwie wszędzie tam, gdzie rządzą autorytarne reżimy, pokazuje istniejącą alternatywę”, powiedział.

„To dla nas bardzo ważne, bo RWE tak bardzo związana jest z naszą historią”, dodał Kubiczko, komentator czeskiego radia publicznego, współtworzący od lat audycję będącą bezpośrednią kontynuacją formatu z programu czeskiej redakcji RWE. Przypomniał, że emigracyjni działacze polityczni i piszący na Zachodzie dziennikarze z Czechosłowacji stali u narodzin stacji, która po raz pierwszy nadała program w języku czeskim, a jej nazwę miał wymyślić czeski polityk emigracyjny Jul Firt, późniejszy zastępca redaktora naczelnego Radia, najpierw w Nowym Jorku, a następnie w Monachium.

„Druga audycja była po polsku”, powiedział Kubiczko. Zwrócił uwagę, że po 1989 roku i upadku komunizmu w Europie Środkowej RWE trafiła do kraju, do którego wcześniej nadawała. Przypomniał, że „gdy skończyło się wspólne państwo Czechów i Słowaków” w 1993 r., dawny budynek wspólnego parlamentu, Zgromadzenia Federalnego, w Pradze stał pusty. W wielkiej budowli w samym centrum miasta, na temat której z uwagi na lokalizację żartowano niegdyś, że siedziba komunistycznej demokracji znajduje się między Muzeum a Operą, hulał wiatr. „Szef czeskiej i słowackiej redakcji RWE Pavel Pechaczek wpadł na pomysł, żeby przenieść się z Monachium do Pragi. Powiedział to prezydentowi Vaclavowi Havlowi, ten amerykańskiemu prezydentowi Billowi Clintonowi. I stało się. Przeprowadziliśmy się”, opowiadał Kubiczko.

Zdaniem komentatora czeskiego radia sytuacja jego kolegów pracujących obecnie w RWE bardzo przypomina jego własną sprzed lat. „W państwach z autorytarnymi reżimami są dziennikarze, którzy nie mogą publikować. Zaczęli współpracować z RWE i dla niego później pracowali. Z czasem Radio z tych krajów wyrzucono, a dziennikarze nie mieli wyjścia. Zostawiali ojczyzny i po 1994 roku mogli trafić do Pragi”, stwierdził.

Minister Lipavsky już w sobotę wieczorem, po informacji o możliwej decyzji amerykańskiej administracji, nazwał zapowiedź końca finansowania RWE stratą dla wszystkich, którzy wierzą w demokrację. „Gdy rozgłośnia zaczęła nadawać, pokazywała drogę tym, którym totalitarna władza odebrała prawdę. Dziś sytuacja jest taka sama”, napisał w mediach społecznościowych. „Od Białorusi po Iran, od Rosji po Afganistan, Radio Wolna Europa i Głos Ameryki są dla ludzi żyjących w zniewoleniu jednymi z niewielu wolnych źródeł”, dodał w sieci Lipavsky.

Z Pragi Piotr Górecki (PAP)

ptg/ kar/