Żywe Lekcje Historii. Edukacyjny obóz Śladami Chwały Oręża Polskiego

Nikt z nas nie ma wątpliwości, iż wykształcenie młodego pokolenia jest najważniejszą domeną, szczególnie teraz, w otaczającym nas globalistycznym świecie. Młodzi, niemal za „chwilę” przejmą pałeczkę po starszych pokoleniach. W natłoku technologii, często trudno się zorientować, czy w danym momencie rozmawiamy z człowiekiem czy AI. Materializacja naszych myśli i pogoń za pieniądzem przysłania ludzki horyzont. Dlatego, tak ważne są programy pozaszkolne, bez telefonów, zegarków elektronicznych i wielu innych młodzieżowych gadżetów, które kompletnie wyciszają umysł. Telefon jest bardzo pomocny, ale nie może zastąpić matki, ojca, przyjaciela czy nauczyciela. 

Wyjątkową formę edukacyjną wspieraną znaczącymi wartościami społecznymi oferuje program Nowodworski Foundation (NF). Jest to organizacja non for profit, utworzona przez pasjonatów, którzy promują wartości rycerza Bartłomieja Nowodworskiego, patrona Fundacji. Jerzy Leśniak prezes i fundator NF, to absolwent Liceum im. tego patrona, dlatego nic, nie dzieje się przypadkowo. Z okazji Jubileuszu 25-lecia działalności, Fundacja zainicjowała w 2024 r. specjalny edukacyjny program z cyklu „Żywe lekcje historii”, którego częścią jest międzynarodowy obóz edukacyjny – Śladami Chwały Oręża Polskiego. Program uzyskał honorowy patrona Konsula Generalnego RP. Ten program jest pierwszym tego typu edukacyjnym programem dla polonijnej młodzieży, w większości wychowanej i wykształconej w USA.

W tym roku, po raz kolejny NF zorganizowała międzynarodowy, objazdowy obóz do Polski, na Węgry i do Austrii. Uczestnicy wędrowali śladami wielkich bitew i bohaterów ze szkicownikami, uwieczniając w czasie postojów historyczne obiekty i przyrodę. Amerykańska grupa liczyła 27 uczniów, 2 polskich uczniów dołączyło w Polsce, kadra to trójka wykwalifikowanych nauczycieli, dwójka instruktorów sztuki i koordynator programu. W każdym z wymienionych państw był obecny przewodnik w jęz. polskim, angielskim i węgierskim.

Poprzez Europę i Polskę podróż odbywała się wygodnym, dużym autokarem. Program był bardzo obszerny i bardzo interesujący. Polskimi liniami LOT dotarliśmy do Warszawy, skąd rozpoczęliśmy obozową przygodę: Warszawa-Kraków–Wiedeń. Kilkudniowe zwiedzanie Wiednia i grupowe uczestnictwo w koncercie w Filharmonii Wiedeńskiej, zachwyciło wszystkich. Przejazdy autokarem to były nie tylko rozmowy w języku polskim o historycznej, wygranej bitwie pod Wiedniem pod dowództwem Jana III Sobieskiego i uwolnieniu Europy od Imperium Osmańskiego, ale także o kolejnych polskich miejscach na mapie Środkowej Europy. Notatki do lekcji historii o każdym z państw przygotowała kadra dla każdego z uczestników indywidualnie.

W kolejności, nocą dotarliśmy do Budapesztu. Spacer w poświacie księżyca był wyjątkową atrakcją po podróży. Wyniosła budapesztańska architektura i podświetlone, sławne mosty na Dunaju, zachwyciły wszystkich. Spacer wzdłuż Dunaju i ciekawe opowieści urokliwej przewodniczki Olgi, pozwoliły na przetrwanie wysokich temperatur. Doskonałym przerywnikiem była wizyta w Instytucie Kultury Polskiej – w Budapeszcie, gdzie z wielką gościnnością grupa została przyjęta przez Jarosława Bajaczyka – dyrektora Instytutu. W drodze nad Balaton, nauczyciele nie zapomnieli o Królowej Kindze (węgierskiej księżniczce), która została żoną księcia Bolesława V Wstydliwego – przygotowali nie tylko zarys historyczny, ale także ciekawe legendy związane ze św. Kingą. Wreszcie plaża i kąpiel w Balatonie (największe jezioro Węgier i środkowej Europy).

Po ośmiu dniach, wjazd do Krakowa był dużą frajdą, niemal natychmiast zabrakło lodów w Krakowie. Grupa przemaszerowała Drogą Królewską, gdzie znajdowały się najważniejsze zabytki starego Krakowa: Barbakan, Rynek Główny, Kościół Mariacki, Zamek Królewski na wzgórzu Wawelskim. W kolejnych dniach dojechaliśmy do Sidziny – Szkolnego Schroniska Młodzieżowego pod Babią Górą. Ośrodek, z którym od lat współpracuje NF, to ulubione miejsce zarówno kadry jak i uczestników. To miejsce, gdzie wszyscy czuli się jak w domu – pyszne jedzenie, przestronne pokoje, duże boisko sportowe, krótko mówiąc, był czas na sport i relaks, wspólne śpiewanie i rozmowy. Najważniejsze jednak, to wyjątkowa atmosfera, pełna przyjaźni i zrozumienia dla nastolatków, którą stworzyło kierownictwo i obsługa tego Ośrodka.

W pobliskim skansenie i Muzeum Folklorystycznym, graniczącym niemal z miejscem naszego pobytu, członkinie Kołka Gospodyń Wiejskich, zapoznały uczestników z życiem na polskiej wsi i wspólnie pod ich nadzorem młodzież przygotowała chleb do pieca. Pajda chleba własnego wypieku z masłem, wiejskim białym serem i kawą zbożową, była prawdziwym rarytasem. Młodzież z zainteresowaniem obejrzała skansen i drewnianą architekturę. Na zakończenie pobytu w muzeum uczestnicy przygotowali wystawę swoich prac pod kierunkiem instruktorów sztuki. Zaproszono władze Sidziny, muzeum i Kółka Gospodyń. Wystawa pod kierunkiem instruktorów-artystów była znakomita.

Kolejne obozowe przygody to powitanie Bałtyku w Sopocie, obok Teatru Atelier im. Agnieszki Osieckiej, spacer sopockim molem z niezwykłą sesją zdjęciową przy muzyce piratów, zwiedzanie Gdańska, Sopotu, zdobycie Westerplatte, oraz zwiedzanie super nowoczesnego Muzeum II Wojny Światowej.  Dodatkowo, piękno duszy uczestników wzbogacono uczestnictwem w operze w najpiękniejszej usadowionej w lesie Bałtyckiej Operze. Jedynej tak oryginalnej w Europie, powstałej w Sopocie w 1909 r. pod nazwą Opera Leśna. Dla wszystkich uczniów było to pierwsze spotkanie z operą i to w tak atrakcyjnym miejscu – wystawiona była
„Salome” Richarda Straussa i Oscar Wilde.

Koncert organowy w Oliwie, wyjątkowe obiekty sakralne to całe obrazy sztuki, które zapewne są i były wizytówką kultury polskiej i na zawsze pozostaną w pamięci nastolatków.

Wylot z Gdańska do Warszawy był ostatnim obozowym elementem przed powrotem do Nowego Jorku, ale kilkudniowe warszawskie atrakcje były równie edukacyjnie. Zbiórka pod kolumną Zygmunta III Wazy była rozpoczęciem i zakończeniem obozowego tournee. Zwiedziliśmy Stare Miasto, Zamek Królewski, Łazienki Królewskie, założone przez Stanisława II Augusta (król Polski w latach 1764-1795), Pałac w Wilanowie – barokowy pałac wzniesiony dla króla Jana III Sobieskiego i Marii Kazimiery „Marysieńki”. Tutaj nasi uczestnicy otrzymali lekcje staropolskiego tańca „kontredans”, prowadzone przez instruktorkę w staropolskim stroju i byli mianowani przez prezesa Jerzego Leśniaka na Rycerzy Nowodworski Foundation.

Wypadałoby napisać: The End, bo tak jest, jednak w tym miejscu organizacja w sposób szczególny DZIĘKUJE: darczyńcom, sponsorom i przyjaciołom, którzy systematycznie wspierają „Żywe Lekcje Historii” i edukację młodego pokolenia – OKRĘG 2. STOWARZYSZENIA WETERANÓW ARMII POLSKIEJ, POLSKO-SŁOWIAŃSKIEJ FEDERALNEJ UNII KREDYTOWEJ, CENTRUM POLSKO- SŁOWIAŃSKIEMU, AJ GREENWICH, AJ ROSS LLC.

P.S. Bartłomiej Nowodworski – legendarny już za życia saper, kawaler maltański, rycerz i darczyńca Akademii Krakowskiej i współzałożyciel Liceum.  Znani absolwenci Liceum Nowodworskiego: Jan III Sobieski – król Polski, Marek Sobieski – brat króla Jana, Aleksander Koniecpolski – magnat, syn hetmana wielkiego koronnego, Wojciech Bogusławski – aktor, reżyser, dramaturg,  Jędrzej Śniadecki – światowej sławy lekarz, biolog, Józef Bem – generał, Tadeusz Boy-Żeleński – światowej sławy pisarz, tłumacz, Joseph Conrad-Korzeniowski – pisarz, Ignacy Daszyński – polityk, premier II RP, malarze Wojciech Kossak i Jan Matejko, Kazimierz Przerwa-Tetmajer – poeta, Stanisław Wyspiański – poeta, malarz, Gustaw Holubek, Agata Kornhauser-Duda, Sławomir Mrożek.

Zapraszamy na stronę www.sitenf.org i do uczestnictwa w konkursach i programach.

Zakończenie i podsumowanie obozu

odbędzie się 2 listopada 2025 roku.

CP-S, 176 Kent Str.

Autor: Elżbieta Popławska

Autorzy zdjęć: Elżbieta Popławska, Jerzy Leśniak, Kinga Leśniak