Stany Zjednoczone zaoferowały w sobotę Ukrainie gwarancje bezpieczeństwa podobne do art. 5 NATO, ale bez formalnego członkostwa w Sojuszu – poinformowała agencja AFP, powołując się na źródła dyplomatyczne.
„Strona amerykańska – jaką jedną z gwarancji przedstawionych Kijowowi – zaproponowała za uprzednią zgodą Putina mechanizm podobny do art. 5, jednak bez przyjmowania Ukrainy do NATO” – przekazało źródło francuskiej agencji. Artykuł piąty stanowi, że zbrojny atak na jednego z sojuszników będzie traktowany jak atak na wszystkich.
Wcześniej tego dnia o planie objęcia Ukrainy taką formą gwarancji bezpieczeństwa informowała agencja Reutera.
AFP powiadomiła, że propozycja została przedstawiona Kijowowi w sobotę podczas rozmowy prezydenta USA Donalda Trumpa z ukraińskim przywódcą Wołodymyrem Zełenskim, a następnie powtórzona w rozmowie Trumpa z liderami europejskimi.
„Nikt nie wie dokładnie, jak miałoby to wyglądać i dlaczego Putin miałby się zgodzić, skoro (…) ewidentnie sprzeciwia się jakimkolwiek skutecznym gwarancjom suwerenności Ukrainy” – przyznało inne źródło AFP. Rozmówca agencji dodał, że kwestia ta ma być poruszona podczas spotkania Trumpa z Zełenskim w Waszyngtonie, zaplanowanego na poniedziałek.
Organizacja ewentualnego trójstronnego spotkania Putina, Trumpa i Zełenskiego, „rola Europy” w procesie pokojowym, gwarancje bezpieczeństwa i „ich skuteczność”, a także kwestie dotyczące terytorium to jedne z „wielu” innych zagadnień do omówienia – wyliczyła AFP. „Putinowi udało się przeforsować ideę opuszczenia przez Ukraińców Donbasu” we wschodniej Ukrainie – dodało źródło.
Trump i Putin określili piątkowe spotkanie na Alasce jako „konstruktywne”, ale nie podali konkretnych uzgodnień. Trump zaznaczył, że zgodził się z Putinem w wielu sprawach, ale kilka ważnych kwestii pozostało nierozwiązanych. Nie padła zapowiedź zawieszenia broni, a Trump przyznał, że nie zawarto w tej kwestii porozumienia. Ocenił jednak, że osiągnięto wielkie postępy i powiadomił, że prawdopodobnie wkrótce znów spotka się z Putinem.
Po szczycie na Alasce prezydent USA zdał raport europejskim liderom, w tym prezydentowi Polski – Karolowi Nawrockiemu i Ukrainy – Wołodymyrowi Zełenskiemu. W telekonferencji wzięli także udział: prezydent Francji Emmanuel Macron, kanclerz Niemiec Friedrich Merz, prezydent Finlandii Alexander Stubb, premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer i sekretarz generalny NATO Mark Rutte.
W oświadczeniu podpisanym przez przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen, szefa Rady Europejskiej Antonio Costę i liderów sześciu krajów europejskich, w tym premiera Polski Donalda Tuska, podkreślono następnie zadowolenie z podejmowanych przez Trumpa wysiłków, mających zakończyć rosyjską agresję przeciw Ukrainie. W tekście wezwano też do zorganizowania spotkania z udziałem Trumpa, Zełenskiego i Putina.
Amerykański przywódca napisał na portalu Truth Social, że najlepszym sposobem na zakończenie wojny na Ukrainie jest przejście od razu do porozumienia pokojowego, a nie zawieszenie broni. (PAP)
jbw/ szm/