Przyjmowanie przeciwcukrzycowego leku metforminy po pozytywnym wyniku testu na obecność koronawirusa SARS-CoV-2 zmniejsza u osób otyłych i z nadwagą ryzyko długotrwałego przebiegu COVID-19 o 40 proc. – sugerują badania opublikowane na łamach „The Lancet Infectious Diseases”.
„Długi covid jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia publicznego, które może mieć trwałe skutki dla zdrowia fizycznego, psychicznego i ekonomicznego, szczególnie w grupach zmarginalizowanych pod względem społeczno-ekonomicznym – zauważyła pierwsza autorka badań dr Carolyn Bramante z University of Minnesota Medical School (USA). – Istnieje pilna potrzeba znalezienia potencjalnych metod leczenia i sposobów zapobiegania tej chorobie”.
W badaniu (https://doi.org/10.1016/S1473-3099(23)00299-2) porównano osoby, które przyjmowały metforminę, lek stosowany do kontrolowania poziomu cukru we krwi u osób z cukrzycą typu 2, w ciągu trzech dni od pozytywnego wyniku testu na obecność wirusa, z grupa nieprzyjmującą metforminy. Pacjentom podawano metforminę lub identyczną tabletkę placebo, a następnie przez 10 miesięcy obserwowano dane zbierane za pomocą kwestionariusza co 30 dni.
W grupie przyjmującej metforminę rozpoznanie długiego covidu zgłosiło 6,3 proc. osób w ciągu 10 miesięcy, w grupie placebo – 10,4 proc.
1126 osób, które wzięły udział w badaniu, nie zostało przyjętych do szpitala, znajdowały się w grupie podwyższonego ryzyka ciężkiego COVID-19 (nadwaga lub otyłość), miały powyżej 30 lat i pozytywny wynik testu na obecność wirusa w ciągu ostatnich trzech dni, nie była też znana ich wcześniejsza infekcja covid.
Zdaniem autorów, badanie jest pierwszym, które sugeruje, że leki przyjmowane w początkowej fazie COVID-19 mogą zmniejszyć ryzyko długotrwałego przebiegu choroby.
Ponieważ nie badano wpływu metforminy na osoby, które miały już długi covid, nie można wyciągnąć żadnych wniosków na temat stosowania leku w leczeniu tej choroby.
„Nasze badanie wykazało, że metformina, lek, który jest bezpieczny, tani i powszechnie dostępny, znacznie zmniejsza ryzyko zdiagnozowania długiego covidu, jeśli jest przyjmowana po pierwszym zakażeniu koronawirusem – zaznaczyła dr Bramante. – Ta próba nie wskazuje, czy metformina byłaby skuteczna w leczeniu osób, które już od dawna chorują na covid”.
Współautor David Odde, inżynier biomedyczny z University of Minnesota, dodał zaś: „Wcześniejsze badania wykazały, że metformina powstrzymuje replikację wirusa SARS-CoV-2 w laboratorium, co jest zgodne z przewidywaniami wynikającymi z naszego matematycznego modelowania replikacji wirusa. Być może to właśnie powoduje zmniejszenie rozpoznań zarówno ciężkiego przebiegu COVID-19, jak i długiego covidu obserwowanych w tym badaniu”.
Naukowcy uznali pewne ograniczenia badania – wykluczyło ono osoby z BMI poniżej 25 i osoby młodsze niż 30 lat, dlatego nie wiadomo, czy uzyskane wyniki można uogólnić na tę populację.
Niektórzy eksperci sugerują, że potrzebne są dalsze badania i mogą istnieć inne wyjaśnienia wyników. Jak powiedział dr Stephen Lawrence z University of Warwick: „Naukowcy zasugerowali, że obserwowaną korzyść przypisuje się metforminie zakłócającej replikację wirusa. Jednak alternatywnym wyjaśnieniem pozytywnego wyniku po dwóch tygodniach leczenia metforminą może być to, że odnosi się ona do tendencji do hiperglikemii, która jest uważana za czynnik ryzyka niekorzystnych wyników po zakażeniu covidem u osób z rozpoznaną cukrzycą typu 2. Słaba kontrola poziomu glukozy we krwi wiąże się ze szkodliwymi skutkami po zakażeniu covid”.(PAP)
Autor: Paweł Wernicki
pmw/ agt/