Jedyny taki festiwal filmowy w Polsce

„Godspeed, Los Polacos” nagrodzony na festiwalu w Gdyni

W dniach 27-30 września w Gdyni odbył się 15. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Niepokorni Niezłomni Wyklęci. Pokazanych zostało wiele filmów z różnych krajów, a wśród nich „Godspeed, Los Polacos” (Szęść Boże, Polacy), który miał szansę zdobyć główną nagrodę.

Początkowo był to festiwal filmów polskich, ale od kilku lat ma charakter międzynarodowy. Ideą, która od początku przyświecała Festiwalowi Filmowemu Niepokorni Niezłomni Wyklęci, była chęć stworzenia przestrzeni, w której spotkać się mogą świadkowie naszej historii najnowszej, twórcy obrazów filmowych inspirowanych dziejami i bohaterami walk o niepodległość oraz widzowie poszukujący filmów o tej tematyce, chcący pogłębić znajomość czasów i ludzi skazanych przez reżimy i propagandę na cierpienia oraz na zapomnienie. Przez lata festiwal poszerzył formułę o opowiadanie o drogach do wolności narodów całego świata oraz jednostek.

MIEJSCE, GDZIE MOŻEMY DOTKNĄĆ HISTORII

„Festiwal NNW to miejsce, gdzie od lat możemy realnie dotknąć historii. Tej mówionej – wsłuchując się w ostatnie świadectwa bohaterów – oraz tej opowiadanej przez filmowców. To też miejsce, gdzie przyglądamy się nie tylko historii Polski, ale także innych krajów“ – twierdzi dyrektor festiwalu Arkadiusz Gołębiewski.

Filmy wyświetlane podczas Festiwalu NNW co roku ocenia jury złożone ze znanych filmowców i ekspertów z całego świata. W czasie czterech dni można było zobaczyć ponad 100 filmów dokumentalnych i fabularnych. Wśród nich znalazły się produkcje z Finlandii, Japonii, Hiszpanii, Estonii, Mołdawii, Bułgarii, Tajwanu, USA, Chorwacji, Włoch, Wielkiej Brytanii, Litwy, Łotwy, Białorusi, Ukrainy, Azerbejdżanu, Norwegii, Korei Północnej i oczywiście z Polski. Odbyły się liczne debaty, spotkania ze świadkami historii i bohaterami filmów, filmowcami i opozycjonistami. Miały też miejsce koncerty, multimedialne wystawy i promocje książek historycznych. Festiwal NNW to również ważne wydarzenie branżowe, z marketem filmowym, warsztatami scenariuszowymi, masterclassami (m.in. Lecha Majewskiego), Pitchng Forum i działaniami Akademii Filmowej NNW wspierającymi twórców „od pomysłu do premiery”.

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA

W konkursie filmów dokumentalnych Główną Nagrodę im. rtm. Witolda Pileckiego (fundatorem nagrody jest Centrum Techniki Okrętowej SA) otrzymał film „Motherland/Matczyzna” w reżyserii Alexandra Mihalkovicha. Jest to produkcja szwedzko-ukraińsko-norweska. Film opowiada o tym, jak Svetlana, po utracie syna, przygląda się bliżej kulturze przemocy w białoruskiej armii. Grupa przyjaciół, która niedługo ma być powołana do wojska, wybiera się na imprezy w stylu “rave” i marsze protestacyjne przeciwko ponownemu wybraniu Aleksandra Łukaszenki na prezydenta Białorusi.

Film „Godspeed, Los Polacos!“ Otrzymał Nagrodę Dyrektora Festiwalu oraz Nagrodę Europejskiej Platformy Pamięci i Sumienia.

Podczas Gali Przyjaciół 15. Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni tradycyjnie wręczone zostały nagrody Drzwi do Wolności bohaterom drugiego planu, walczącym o wolność i pomagającym walkę prowadzić. Marek Probosz, polski aktor, który od lat pracuje w Stanach Zjednoczonych, wręczył nagrodę Adamowi Makowiczowi – wybitnemu pianiście, mistrzowi improwizacji, legendzie jazzu. Po wprowadzeniu w Polsce w 1981 roku stanu wojennego Makowicz, wraz z innymi polskimi artystami mieszkającymi w Stanach Zjednoczonych, wziął udział w emitowanym na cały świat programie telewizyjnym zorganizowanym z inicjatywy prezydenta Ronalda Reagana „Żeby Polska była Polską”, co definitywnie zamknęło mu na długie lata możliwość przyjazdu do kraju.

Podczas gali przypomniano historię o tym, jak wielkim powiewem wolności było wykonanie przez Stana Borysa piosenki „Jaskółka zniewolona” na deskach opolskiego amfiteatru. Mija właśnie pół wieku od tego wydarzenia. Stan Borys oczywiście zaśpiewał „Jaskółkę”. Drzwi do Wolności wręczyli mu Norbert „Smoła” Smoliński i Arkadiusz Gołębiewski.

SPECJALNY GOŚĆ I SPECJALNY FILM

Na 15. Festiwalu NNW specjalnym gościem był podróżnik Jerzy Majcherczyk, który wraz z kolegami przepłynął, na przełomie lat 70. i 80. XX wieku, Kanion Colca, najgłębszy kanion na ziemi. Ich podróż była filmowana, a materiały z tamtej wyprawy zostały użyte w filmie „Godspeed, Los Polacos!”, który uczestniczył w konkursie na najlepszy międzynarodowy film dokumentalny. Pokazowi filmu towarzyszyła wystawa o tej niezwykłej historii polskiej akademickiej wyprawy kajakowej Canoandes’79. Podczas panelu dyskusyjnego poświęconego podróżom Polaków uczestnicy festiwalu mogli spotkać się bezpośrednio z Jerzym Majcherczykiem i jego przyjacielem, znakomitym podróżnikiem, zdobywcą obu biegunów ziemi Markiem Kamińskim.

„Godspeed, los Polacos!” to obsypany nagrodami film dokumentalny o wyprawie Canoandes79, podczas której ekipa studentów z Polski, jako pierwsza na świecie, pokonała kajakami uznawany za najgłębszy kanion na ziemi – Kanion Colca w Peru. W wyprawie wzięli udział: Andrzej Piętowski (kierownik), Jacek Bogucki, Zbigniew Bzdak, Piotr Chmieliński, Stefan Danielski, Krzysztof Kraśniewski i Jerzy Majcherczyk. „Godspeed, Los Polacos!” pokazuje nie tylko podróż po rzekach obu Ameryk, ale także polityczne tło wyprawy i późniejsze losy kajakarzy, którzy aktywnie zamanifestowali swój sprzeciw wobec poczynań ówczesnych władz polskich.

Film jest dziełem amerykańskich twórców o polskich korzeniach: Adama Nawrota (reżyser) i Soni Szczęsnej (producentka). Trwa 88 minut. Został zrealizowany w roku 2020. Jest mieszanką wywiadów, starych zdjęć i materiałów filmowych nakręconych podczas przeprawy polskich kajakarzy przez Kanion Colca, a także animacji i ilustracji. Jest to niezwykła opowieść o kajakarzach, którzy zdobyli najgłębszy kanion świata, a potem walczyli o wolność Polski.

Film ten zdobył wiele nagród. Na 17. Boulder International Film Festival w Boulder, w stanie Kolorado, który odbył się w dniach 24-27 czerwca 2021 roku, został uznany przez jury za najlepszy film przygodowy. Natomiast publiczność festiwalu uznała go za najlepszy z prezentowanych 44 filmów. Również podczas Festiwalu Moc Gór w Zakopanem, który odbył się w tym samym czasie co festiwal w Boulder, film zdobył Grand Prize, czyli nagrodę główną. Kilka dni później zdobył nagrodę Silver Award Best Film na Sheffield Adventure Film Festival w Anglii.

***

15. Międzynarodowy Festiwal Filmowy NNW odbywał się atrakcyjnych miejscach w Gdyni: w Gdyńskim Centrum Filmowym na placu Grunwaldzkim, w Teatrze Muzycznym, Muzeum Miasta Gdyni i Muzeum Marynarki Wojennej. Wstęp był wolny na wszystkie pokazy i wydarzenia.

Patronat honorowy nad festiwalem objął prezydent RP Andrzej Duda. Organizatorami festiwalu są Stowarzyszenie Scena Kultury i Miasto Gdynia.

JMS