OSW: Chiny konsolidują przeciwników USA i kontynuują tworzenie „Pax Sinica”

Zakończony w Tiencinie szczyt Szanghajskiej Organizacji Współpracy, to konsolidacja przeciwników USA i kontynuacja tworzenia przez Chiny nowego globalnego porządku – ocenił w Studiu PAP wicedyrektor i szef Zespołu Chińskiego OSW Jakub Jakóbowski. – Rosja ma być jednym z filarów owego „Pax Sinica” – dodał.

W opinii Jakóbowskiego, Chiny traktują SzOW jako platformę ukazującą, że sprawują przywództwo już nie tylko w Azji Centralnej, ale także Azji Południowej. Jednocześnie, jak zauważył, celem Pekinu jest pokazanie światu tworzonego przez Chiny nowego globalnego porządku, w którym Rosja ma być jednym z filarów owego „Pax Sinica”.

Dwudniowy, jubileuszowy 25. szczyt Szanghajskiej Organizacji Współpracy (SzOW) w chińskim Tiencinie zakończył się w poniedziałek. W wydarzeniu uczestniczyło ponad 20 przywódców, w tym m.in. Władimir Putin i premier Indii Narendra Modi. W środę w Pekinie chiński przywódca Xi Jinping będzie przewodniczył obchodom 80. rocznicy zakończenia II wojny światowej w Azji, w których, obok Putina, weźmie udział także przywódca Korei Północnej Kim Dzong Un.

– To jest bardzo bezpośrednie uderzenie w Stany Zjednoczone i tak na prawdę niejako akt oskarżenia, że w obliczu tej „niestabilności, takiej chaotycznej, agresywnej polityki Trumpa”, Xi Jinping i Chińczycy mówią w ten sposób, że powojenny ład został naruszony, powrócił faszyzm, protekcjonizm i agresja. Tu oczywiście w domyśle chodzi Chińczykom o USA i w tym właśnie miejscu wstępują na arenę dziejów Chińczycy jako ten stabilny hegemon, który tworzy alternatywne struktury – powiedział Jakóbowski, odpisując chiński sposób myślenia.

Zdaniem wicedyrektora OSW, Chińczycy próbują przedstawić się światu jako stabilna alternatywa wobec USA, konsekwentnie walcząc o status globalnego hegemona. Jak dodał, szczyt w Tiencinie miał także wymiar praktyczny – alternatywny ład miałby służyć również omijaniu sankcji nałożonych przez USA i „przeciwdziałaniu Stanom i ich sojusznikom na całym świecie”.

Jakóbowski ocenił, że szczyt SzOW – to w chińskim zamyśle „zbieranie przeciwników Ameryki pod wspólną flagą, pod wspólnym sztandarem” i niejako konsolidowanie przeciwników USA oraz odpowiedź na niedawne szczyty na Alasce i w Waszyngtonie, będące próbą konsolidacji Zachodu.

Jak podkreślił, nie wszyscy uczestnicy szczytu w pełni popierają tę chińską wizję, choćby premier Indii, który chce zachować wizerunek swojego kraju jako państwa niezrzeszonego, poza sojuszami, a jego pierwsza od 7 lat wizyta w Chinach odbyła się „ze względów taktycznych”. W ocenie szefa zespołu chińskiego OSW, Indie starają się zakomunikować USA swoje niezadowolenie wynikające m.in. z nałożenia na nie amerykańskich ceł i pokazać, że mają alternatywy.

Rezultaty szczytu – to m.in. powołanie specjalnego banku rozwojowego i inicjatyw w sektorze energii i finansów, o co od dawna zabiegał Pekin, przy dotychczasowym rosyjskim sprzeciwie. Jednocześnie Rosja uzyskała kluczowe dwustronne porozumienie, w wyniku którego zwiększy swój eksportu gazu do Chin o 25 proc. Jak zaznaczył wicedyrektor OSW, podpisano też długo wyczekiwane przez Putina memorandum w sprawie budowy gazociągu Siła Syberii 2.

Utworzona w 2001 r. SzOW wzięła swoje początki z Szanghajskiej Piątki – forum utworzonego w połowie lat 90. przez Chiny, Rosję, Kazachstan, Kirgistan i Tadżykistan w celu rozwiązywania sporów granicznych. Z czasem przerodziła się w organizację transregionalną. Obecnie zrzesza 10 państw członkowskich, w tym Indie, Pakistan, Iran i Białoruś, oraz dwa państwa ze statusem obserwatora i 14 partnerów dialogu. W tegorocznym szczycie brali udział przedstawiciele 10 organizacji międzynarodowych, w tym ONZ.

Adrian Kowarzyk (PAP)

amk/ mal/