Pierwsza w Europie mała elektrownia atomowa SMR powstanie we Włocławku

We Włocławku powstanie pierwsza w Europie mała elektrownia jądrowa BWRX-300. To jedno z uzgodnień porozumienia między Orlenem a Synthos Green Energy – podał w czwartek Orlen. Koncern ogłosił, że porozumienie dotyczy też funkcjonowania spółki joint venture Orlen Synthos Green Energy (OSGE),

„Pierwsza polska elektrownia atomowa SMR stanie we Włocławku” – ogłosił Orlen. Przypomniał, że reaktory BWRX-300 znalazły się w strategii koncernu „Energia Jutra Zaczyna się Dziś”. Według tego dokumentu do 2035 r. koncern chce posiadać przynajmniej dwa reaktory SMR o łącznej mocy 0,6 GW.

O porozumieniu Orlenu i Synthosu w środę PAP informowała nieoficjalnie.

„W Polsce powstanie pierwsza w Europie mała elektrownia jądrowa BWRX-300. Budujemy energię jutra. Taki jest sens podjętej przez radę nadzorczą Grupy Orlen decyzji, która zatwierdziła treść porozumienia w tej sprawie” – podkreślił prezes Orlenu Ireneusz Fąfara, cytowany w w czwartkowym komunikacie koncernu.

Jak dodał, Orlen poświęcił ponad rok na wynegocjowanie warunków tak, by zabezpieczyć interes koncernu, zapewniając wspólnemu przedsięwzięciu z Synthosem bezpośredni dostęp do amerykańskiej technologii umożliwiającej realizację projektów SMR.

Orlen wyjaśnił, że porozumienie z Synthos składa się z dwóch elementów, w tym uzgodnień w sprawie funkcjonowania spółki Orlen Synthos Green Energy (OSGE), w której Orlen i Synthos mają po 50 proc. udziałów. Zmiany zrównują prawa wspólników oraz zwiększają kontrolę Orlenu w kluczowych kwestiach korporacyjnych.

Drugi element – jak przekazał koncern – to umowa licencyjna, która daje spółce OSGE pełny dostęp do amerykańskiej technologii BWRX-300 – tzw. Standard Design, „co pozwoli ruszyć z procesem, którego finałem będzie budowa pierwszej polskiej elektrowni atomowej SMR w lokalizacji kluczowej dla Orlen – we Włocławku”. Za jego budowę będzie odpowiadać spółka celowa kontrolowana przez Orlen.

Orlen podał, że koncern i Synthos Green Energy otrzymują prawo do naprzemiennego powoływania i wskazywania prezesa OSGE oraz przewodniczącego rady nadzorczej. Rotacja następować będzie co trzy lata. Prawo wskazania przewodniczącego rady nadzorczej będzie przysługiwać Orlenowi jako pierwszemu. Z kolei Synthos Green Energy wskaże prezesa zarządu.

Umowa spółki w nowej treści wprowadza także – jak podał Orlen – instytucję Komitetu Sterującego, którego zadaniem będzie nadzór i zarząd nad realizacją umowy oraz podejmowanie decyzji w bieżących sprawach dotyczących działalności OSGE oraz spółek celowych powołanych do budowy kolejnych reaktorów.

Orlen zwrócił jednocześnie uwagę, że rozwijana przez amerykański GE Vernova technologia reaktora BWRX-300 to najbardziej zaawansowany technologicznie projekt SMR na świecie. „Dostęp do tych rozwiązań stawia OSGE, a tym samym Orlen wśród pionierów wykorzystania tej technologii” – podkreślił koncern.

Grupa Orlen, czyli Orlen i jego spółki zależne, to multienergetyczny koncern, który posiada rafinerie w Polsce, Czechach i na Litwie oraz sieć samochodowych stacji paliw, w tym także w Niemczech, na Słowacji, Węgrzech i w Austrii. Rozwija również segment wydobywczy ropy naftowej i gazu ziemnego, segment petrochemiczny, a także energetyczny, w tym z odnawialnych źródeł energii. Planuje też rozwój energetyki jądrowej opartej o małe, modułowe reaktory SMR.

We Włocławku, gdzie ma powstać pierwsza polska elektrownia atomowa SMR, znajduje się zakład produkcyjny Anwilu, który należy do Grupy Orlen. Spółka produkuje nawozy azotowe: saletrę amonową i saletrzak, a także tworzywa sztuczne – PCW, w tym suspensyjny polichlorek winylu, którego jest jedynym producentem w Polsce.

OSGE planuje budowę w Polsce szeregu reaktorów BWRX-300. Pierwsze wskazane lokalizacje w Polsce to Stawy Monowskie koło Oświęcimia, Włocławek i Ostrołęka. Toczą się dla nich postępowania o wydanie decyzji środowiskowych. Orlen w swojej strategii zakłada, że będzie posiadał dwa bloki BWRX-300 do 2035 r.

W lutym 2022 r. Orlen złożył wniosek do UOKiK o wyrażenie zgody na powołanie spółki joint venture OSGE, odpowiadającej za przygotowanie i komercjalizację w Polsce technologii mikro i małych reaktorów jądrowych. Zgoda taka została wydana w marcu 2022 r. Umowa inwestycyjna, zakładająca utworzenie nowej spółki, została podpisana w grudniu 2021 r. przez Orlen i Synthos Green Energy.

OSGE podaje, że Synthos Green Energy to „kluczowy element dużej, międzynarodowej grupy kapitałowej obejmującej ponad 30 spółek portfelowych„. „Firma działa na rzecz zielonej transformacji energetycznej w Polsce i krajach regionu oraz posiada strategiczne partnerstwo z GE Hitachi Vernova Nuclear Energy” – podkreśla spółka. Jednocześnie OSGE informuje, że „jej misją jest zbudowanie floty reaktorów BWRX-300, które staną się ważną częścią miksu energetycznego kraju, zapewniając gospodarstwom domowym i przemysłowi stabilną energię elektryczną o zerowej emisji dwutlenku węgla”.

W lipcu tego roku OSGE oraz Ontario Power Generation (OPG) podpisały list intencyjny, który – jak podkreślono wówczas w komunikacie – „otwiera kanadyjskiej firmie drogę do świadczenia na rzecz OSGE szeregu usług niezbędnych do wdrożenia, a następnie bezpiecznej eksploatacji w Polsce małych modułowych reaktorów jądrowych SMR”. Porozumienie nawiązuje do wcześniejszych uzgodnień obu podmiotów, dotyczących współpracy, które zawarto w czerwcu 2023 r.

Synthos pracuje nad zastosowaniem technologii BWRX w Polsce od 2019 r. BWRX-300 należy do rodziny reaktorów wodno-wrzących (BWR). Jednocześnie ze względu na stosunkowo niewielką moc – 300 MWe – jest zaliczany do tzw. SMR – małych reaktorów modułowych. Pierwszy taki reaktor powstaje dla firmy OPG w kanadyjskiej elektrowni jądrowej Darlington. Budowa, jak informowano wcześniej, ma zostać ukończona tam w 2028 r.(PAP)

mb/ drag/