Janusz M. Szlechta
Przed pomnikiem Katyń 1940 w Jersey City, NJ, odbyło się w niedzielę, 7 kwietnia, uroczyste spotkanie rodaków upamiętniające 84. rocznicę zbrodni katyńskiej oraz 14. rocznicę katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem.
Uroczystość zorganizowali: Komitet Pamięci Zbrodni Katyńskiej (Katyń Forrest Massacre Memorial Committee, Inc.), Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce i Kongresu Polonii Amerykańskiej w stanie New Jersey.
Pod pomnik Katyński, stojący na Exchange Place w Jersey City, przybyła liczna grupa rodaków. Powitali ich Krzysztof Nowak i Bożena Celina Urbankowska, stojący na czele Komitetu Pamięci Zbrodni Katyńskiej. O oprawę muzyczną zadbali Barbara i Janusz Pogorzelscy.
„Spotykamy się tutaj, aby oddać hołd tym naszym rodakom, którzy tragicznie zginęli: 18 generałów, 350 pułkowników i podpułkowników, 6000 policjantów i funkcjonariuszy innych służb mundurowych. Co najmniej 21 857 polskich jeńców wojennych Sowieci zamordowali w Katyniu, Starobielsku i innych miejscach kaźni. Ta zbrodnia nigdy nie została osądzona – powiedziała Bożena Celina Urbankowska. – Natomiast katastrofa smoleńska była największą tragedią narodową w historii powojennej Polski. 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleńskiem rozbił się samolot Tu-154M z polską delegacją lecącą na uroczyste obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. Zginęła elita polskiego narodu: prezydent RP Lech Kaczyński z żoną Marią Kaczyńską, wysocy urzędnicy państwowi i dowódcy wojskowi oraz ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski. W katastrofie zginęło 96 osób” – podkreśliła.
Ksiądz Grzegorz Młudzik, proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego (Transfiguration of Our Lord Catholic Church) w Wallington, NJ, wygłosił płomienną inwokację, zakończoną modlitwą za tych, którzy odeszli. A potem Izabela Boral, uczennica Polskiej Szkoły im. Stanisława Kostki w Wallington, zaśpiewała hymny amerykański i polski. Otrzymała gromkie oklaski, bo śpiewała wspaniale.
Apel Poległych poprowadził Stanisław Jarząbek, komendant Placówki 51/99 SWAP w Jersey City. Minutą ciszy uczczono żołnierzy, którzy walczyli o wolną Polskę i tych, którzy za naszą Polskę oddali życie. Następnie chór Aria zaśpiewał patriotyczną pieśń „Rota”.
A potem przedstawiciele środowisk polonijnych oraz goście honorowi złożyli pod pomnikiem wieńce i wiązanki kwiatów. Jako pierwsza u stóp pomnika kwiaty złożyła konsul Justyna Gollob-Park z Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. W dalszej kolejności uczynili to m.in.: Izabela Spólnik-Zuska – menedżer oddziału Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej w Linden, NJ, Agnieszka Kasprzak i Stanisława Świątek z Polskiej Szkoły im. Stanisława Kostki w Wallington, delegacja Komitetu Pamięci Zbrodni Katyńskiej z Bożeną Urbankowską oraz uczniowie Polskiej Szkoły im. św. Kazimierza Królewicza w Newarku, NJ, z dyrektor Urszulą Górą. Przy pomniku pełnili wartę dwaj uczniowie ze szkoły w Newarku, w mundurach polskich żołnierzy.
Po tej ceremonii przed pomnikiem pojawiła się grupa uczniów z Polskiej Szkoły w Newarku w krakowskich strojach. Zatańczyli i zaprezentowali program patriotyczny pt. „Pamiętamy”, nawiązujący do tego, co stało się w Katyniu. Wielu widzów ocierało łzy.
A potem konsul Justyna Gollob-Park przeczytała list Adriana Kubickiego, konsula generalnego w Nowym Jorku, skierowany do uczestników tej patriotycznej uroczystości.
Weteran Zbigniew Herman, który przeżył już 90 lat, opowiedział o swojej działalności w Solidarności, za którą zapłacił więzieniem. Podkreślił, że wyjazd do USA sprawił, iż wyrwał się z tamtej komunistycznej rzeczywistości.
Na zakończenie chór Aria zaśpiewał dwa utwory: „God Bless America” i „Boże coś Polskę”.
•
Pomnik Katyński przy Exchange Place w Jersey City został oficjalnie odsłonięty we wrześniu 1991 roku. Pomnik ten – wraz z rzeźbą polskiego żołnierza, w którego plechach tkwi wbity sowiecki karabin z bagnetem – wykonał znany i ceniony artysta Andrzej Pityński. Był to pierwszy pomnik w USA poświęcony ofiarom komunizmu.
ZDJĘCIA: JANUSZ M. SZLECHTA