Spotkanie z podróżnikiem Wiesławem Cyprysiem

Spotkanie z podróżnikiem Wiesławem Cyprysiem

Zosia Żeleska-Bobrowski

W słynnej Chacie Inki – prowadzonej przez Dorotę i Eda Bochnaków, a będącej muzeum wypraw Eda – odbyło się w sobotę, 29 czerwca, spotkanie z prawnikiem, dziennikarzem, alpinistą i podróżnikiem Wiesławem Cyprysiem.

Wiesław jest autorem sześciu książek: „Dżungla”, „Na granicy”, „Ameryka od podwórka”, „Ameryka na zakręcie”, „Pieniądze i sława” oraz „Nowy Dziki Zachód”. Wiesław Cypryś pochodzi z Rzeszowa, gdzie ukończył Uniwersytet Rzeszowski. Debiutował w 1980 r. na łamach studenckiego pisma „Dwukropek”. Po powstaniu Solidarności współpracował z Solidarnością Rzeszowską. Od 1981 roku mieszka Nowym Jorku, gdzie studiował na City University of New York. Współpracował z pismami w Berlinie, Londynie, Toronto, Krakowie, pismami emigracyjnymi, m.in. jest felietonistą „Nowego Dziennika”. Publikuje także w prasie krajowej i amerykańskiej. Jest autorem scenariuszy dwóch filmów dokumentalnych.

Na spotkaniu Wiesław mówił o najsłynniejszym więzieniu globu Alcatraz, o Yosemite, Parku Narodowym Sekwoja i największym obrazie o tematyce religijnej „Ukrzyżowanie” Jana Styki. Jego opowieści obfitowały w wiele ciekawych szczegółów i ilustrowane były ciekawymi zdjęciami.

Alcatraz, wyspa w Zatoce San Francisco, na której znajduje się nieczynne już więzienie o zaostrzonym rygorze działające od roku 1934 do 1963. Zostało zamknięte głównie z powodów wysokich kosztów utrzymania i uszkodzeń elementów betonowych poprzez słońce i nadmorskie powietrze. Główny budynek został wybudowany w latach 1909-1912. Najpierw był bazą wojskową, dopiero potem więzieniem. Przez 29 lat działalności więzienia odnotowano 14 prób ucieczek z udziałem 34 więźniów. Najsłynniejsza próba ucieczki trzech więźniów miała miejsce w 1962 roku. Przez wiele lat o uciekinierach nie było żadnej wieści, zdawało się to świadczyć, że ucieczka się nie udała. W 2013 roku policja otrzymała list od jednego z uciekinierów, potwierdzający udaną ucieczkę całej trójki, z prośbą o łagodny wymiar kary i opiekę medyczną w zamian za ujawnienie miejsca pobytu. Najsłynniejszym więźniem w Alcatraz był Al Capone.

Park Narodowy Yosemite położony jest na zachodnich zboczach gór Sierra Nevada. Utworzony w 1890 r. zajmuje powierzchnię ok. 3030 km kw. Odwiedzany jest każdego roku przez ponad 3,5 miliona turystów. W 1984 r. został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Największą atrakcją parku są granitowe urwiska, 3200 jezior, duża koncentracja wodospadów i czyste potoki. Wysokość parkowych terenów waha się od 648 do 3997 m n.p.m. Rośnie na nich prawie 3500 gatunków roślin. Tu znajduje się najwyższy wodospad Ameryki Północnej, Yosemite, o wysokości 739 m. Jest tu też formacja skalna, granitowy monolit El Capitan o ponadkilometrowej wysokości, uważany za jeden z najbardziej cenionych celów wspinaczkowych. Na szczyt prowadzi ponad 70 dróg, ale największym wyzwaniem dla wspinaczy jest 400-metrowa pionowa ściana, słynna The Nose (Nos), pokonana po raz pierwszy w 1958 r. Obecnie ok. 60 proc. prób zdobycia szczytu kończy się sukcesem. Sprawnemu wspinaczowi przebycie drogi zajmuje 2-3 dni ciągłej wspinaczki. Aktualny rekord należy do zespołu, który w 2018 r. wszedł w jedną godzinę i 58 minut. Największym zaś wyczynem jest wspięcie się Alexa Honnolda w 2017 r. bez zabezpieczenia w czasie trzech godzin i 56 minut.

Park Narodowy Sekwoi leży w południowej części pasma Sierra Nevada. Zajmuje powierzchnię 1635 m kw. Różnica wysokości sięga 3962 m. Park słynie z rosnących w nim mamutowców olbrzymich, w tym największego drzewa na świecie, nazwanego Generał Sherman, w Giant Forest. Ma ok. 2,5-3 tysięcy lat, wznosi się na ok. 84 m i ma 11 m średnicy przy podstawie. Najgrubsza gałąź, która się złamała w 2006 roku, miała 2 m średnicy. W sąsiednim King Canyon znajduje się drugie co do wysokości rzewo na świecie, Generał Grant.

„Ukrzyżowanie” czy też „Golgota” to panorama Jana Styki o wymiarach 60 x 15 m – obraz uznawany za największy na świecie o tematyce religijnej. Namalowany został przez Jana Stykę, razem z Janem Stanisławskim, Tadeuszem Popielem i Zygmuntem Rozwadowskim za namową Ignacego Paderewskiego. Styka robił szkice do obrazu w Ziemi Świętej. Dzieło ukończone w 1896 r. po raz pierwszy pokazano w tym samym roku na wielkim Zjeździe Katolickim we Lwowie, gdzie obejrzało go ok. 50 tys. osób. Następnie było eksponowane w Warszawie, Moskwie i Kijowie. W 1904 r. przewieziono panoramę wraz z innymi obrazami Styki do USA – na Wystawę Światową do St. Louis w Missouri. Prezentacja nie doszła do skutku ze względu na brak miejsca i kłopotów finansowych artysty. „Golgotę” sprzedano na licytacji, przeleżała wiele lat w magazynie w Chicago, aż w 1944 r., kiedy kupił ją dr Hubert Eaton, znawca sztuki i milioner. Wybudował specjalny pawilon wystawowy do prezentacji obrazu na cmentarzu w Glendale w Kalifornii. Ponieważ obraz był zniszczony, renowację przeprowadził m.in. syn Styki, Adam. Dzieło obejrzały miliony zwiedzających z całego świata. Pośród nich w 1976 roku także kardynał Karol Wojtyła.

Spotkania w Chacie Inki mają już swoją renomę i jak zwykle zgromadziły wielką rzeszę osób zainteresowanych podróżami po świecie.

ZDJĘCIA: ZOSIA ŻELESKA-BOBROWSKI