W hołdzie powstańcowi styczniowemu

W skład delegacji weszli: ppłk. Karol Budniak – zastępca attache wojskowego w Waszyngtonie DC, płk Krzysztof Steć – starszy doradca wojskowy przy Stałym Przedstawicielstwie  RP przy ONZ w Nowym Jorku, Tadeusz Antoniak – komendant naczelny SWAP, Zygmunt Bielski – adiutant finansowy SWAP, dr Teofil Lachowicz – redaktor naczelny periodyku SWAP „Weteran”, Antoni Płotka – I wicekomendant SWAP, Mirosław Płotka – komendant Okręgu 10. SWAP, Janusz Romański – I wicekomendant Okręgu 10. SWAP, druhna Maria Bielski z harcerstwa NY, dr Konstanty Pruszyński – kapelan Placówki 12. SWAP.

Hilary Skwierzyński przybył z Polski do Ameryki po upadku powstania styczniowego i osiedlił się w Filadelfii. Tu pracował, następnie w roku 1924 włączył się w działalność Placówki 12. SWAP. Był znany jako gorący patriota, oddany sprawom Polski. Aktywne uczestniczył w życiu Polonii w Filadelfii do końca swoich dni.

Ksiądz Konstanty Pruszyński, kapelan Pl. 12., odmówił nad grobem modlitwę w intencji Hilarego Skwierzyńskiego, podkreślając oddanie i poświęcenie powstańców walczących przeciwko caratowi o niepodległą Polskę. Powstanie styczniowe, skierowane przeciwko zaborcy rosyjskiemu, ogłoszone zostało w manifeście 22 stycznia 1863 roku przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Trwało do jesieni roku 1864.

Wieniec na rodzinnym grobie powstańca złożyła delegacja w składzie: ppłk Karol Budniak, płk Krzysztof Steć i Tadeusz Antoniak. Dr Teofil Lachowicz skrótowo omówił przebieg powstania styczniowego oraz rozmiar reperkusji, jakie spotkały powstańców po jego upadku, jakie władze carskie zastosowały wobec powstańców: zsyłkę na Sybir i do Kazachstanu oraz wcielenie do armii carskiej – z reguły na 25 lat. Te przyczyny spowodowały gwałtowną emigrację powstańców z Królestwa Warszawskiego i ziem zaborowych w świat, w tym do Ameryki.

Komendant SWAP Tadeusz Antoniak poinformował o inicjatywie podjętej przez zarząd SWAP wystawienia historycznej tablicy, upamiętniającej wszystkich powstańców powstania styczniowego, którzy mieszkali w Ameryce i których groby są na tutejszych cmentarzach. Archiwum SWAP-u ustaliło listę nazwisk 46 powstańców. Po zakończeniu prac projektowych i wykonaniu tablicy z brązu zostanie ona wystawiona w Narodowym Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown, PA.

Ppłk Karol Budniak w imieniu attache wojskowego, gen. Krzysztofa Nolberta i swoim własnym podziękował weteranom Placówki 12. SWAP za podjętą inicjatywę zorganizowania uroczystości upamiętniającej powstańca Hilarego Skwierzyńskiego.

Opracował dr Janusz Romański, kronikarz Pl. 12. SWAP