„Mamy wystarczająco siły, aby kontynuować walkę o interesy polityczne naszej polsko-amerykańskiej społeczności” – zapewnia w rozmowie z „Nowym Dziennikiem” dr Gene Sokołowski, prezes Polish American Strategic Initiative Educational Organization opowiadając o zakończonej sukcesem walce dotyczącej usunięcia niesprawiedliwych przepisów, powodujących obniżenie emerytur z Social Security prawie trzem milionom Amerykanów oraz setkom tysięcy Polaków mieszkających w Stanach Zjednoczonych.
Panie doktorze, 5 stycznia br., prezydent Joe Biden składając swój podpis pod ustawą Social Security Fairness Act (HR 82) zakończył kilkuletnią walkę znoszącą Windfall Elimination Provision (WEP) i Government Pension Offset (GPO), dwa długoletnie przepisy obniżające emerytury milionom Amerykanom i emigrantów, w tym setkom tysięcy Polaków. Wraz z Polsko-Amerykańską Inicjatywą Strategiczną znaną jako PASI był Pan w nią bardzo zaangażowany. Co Pan czuł, będąc świadkiem tego historycznego momentu w Białym Domu, jak również jednym ze współtwórców tej zwycięskiej batalii?
Wiedząc, że PASI odegrało aktywną rolę w trwałym usunięciu dwóch długoletnich przepisów prawnych, które niesprawiedliwie karały prawie trzy miliony emerytów, byliśmy przytłoczeni emocjami radości, ulgi i satysfakcji. Ukarani w ten sposób emeryci to Amerykanie polskiego pochodzenia, którzy emigrowali do Stanów Zjednoczonych, nie znając zawiłości naszego systemu ubezpieczeń społecznych i naszej zdolności jako obywateli amerykańskich do wpływania na decyzje rządu. Dlatego tak ciężko walczyliśmy o nich i jesteśmy szczególnie usatysfakcjonowani tym, że udało nam się osiągnąć dla nich ten niezwykły sukces.
Polsko-Amerykańska Inicjatywa Strategiczna już wcześniej dała się poznać jako organizacja walcząca ze szkodliwymi dla Polski ustawami jak chociażby S 447 czy szkodliwymi i nieprawdziwymi opiniami o naszym kraju, kształtowanymi m.in. przez książkę Arta Spiegelmana „Maus” będącą w dodatku lekturą szkolną. Jednak nie wszyscy mieli okazję bliżej poznać tę organizację i przyjrzeć się jej działalności. Czy może Pan nam ją trochę przybliżyć?
PASI jest organizacją non-profit posiadającą status 501(c)(4) i broniącą interesów politycznych społeczności polsko-amerykańskiej. Naszymi członkami są osoby mieszkające w 28 stanach Ameryki. Cztery lata temu podjęliśmy współpracę i zostaliśmy członkiem National WEP/GPO Repeal Task Force (Krajowej Grupy Zadaniowej ds. zniesienia WEP/GPO). Jest to koalicja różnych ważnych partnerów i amerykańskich unii pracowniczych. Grupa ta przez ostatnie cztery lata ciężko pracowała w krajowej kampanii na rzecz wyeliminowania dwóch niesprawiedliwych kar zwanych WEP i GPO, które znacząco redukują emerytury Social Security około trzem milionom Amerykanów. Z ramienia PASI, prócz mnie, jeszcze dwie inne osoby – Małgorzata Ciuraszkiewicz i Jacek Marczyński – przewodziły naszym wysiłkom i znacząco przyczyniły się do tego wielkiego sukcesu.
Dlaczego petycja HR 82 jest taka ważna, jakie ma znaczenie dla amerykańskich emerytów, a także co konkretnie daje tym, którzy mają polskie pochodzenie?
HR 82 określana także jako Social Security Fairness Act eliminuje dwie kary, które były niesprawiedliwie stosowane wobec emerytów przez ostatnie 40 lat. Pierwsza z nich nazywa się Windfall Elimination Provision (Klauzula Dodatkowych Dochodów), czyli WEP. Emeryt, który nabył prawo do emerytury z Social Security – i drugiej, z innego źródła – ma obniżoną emeryturę z Social Security tylko dlatego, że wypracował sobie tę drugą emeryturę. Ci, którzy otrzymywali zagraniczną emeryturę, mieli obniżoną emeryturę z Social Security przez WEP, co obejmuje Amerykanów polskiego pochodzenia w całych Stanach Zjednoczonych, a także obywateli amerykańskich, którzy pracowali za granicą. Wielu członków naszej społeczności doświadczyło poważnych trudności finansowych z powodu zastosowania wobec nich przepisu WEP. Jednak dzięki przegłosowaniu HR 82, kara ta zostanie uchylona. Druga nazywa się Government Pension Offset (Rządowe Potrącenia Emerytalne), czyli GPO. Przepis ten niesprawiedliwie obniża świadczenia małżeńskie oraz świadczenia dla osób pozostających przy życiu po śmierci osoby, która otrzymywała emeryturę spoza Social Security, taką jak emerytura nauczycielska. Jeśli dana osoba jest zamężna, a jej mąż przez lata płacił składki na Social Security, i oboje żyją, to otrzyma ona obniżone świadczenie małżeńskie. Jeśli jej mąż umrze, wówczas otrzyma obniżone świadczenie dla osób pozostających przy życiu, po odejściu ojca rodziny. Ważne jest, aby pamiętać, że GPO nie dotyczy Amerykanów polskiego pochodzenia, którzy otrzymują polską emeryturę.
W jaki sposób PASI dowiedziało się o HR 82 i jak zaangażowało się w ogólnokrajową kampanię na rzecz uchylenia WEP i GPO?
PASI, już w chwili zawiązywania organizacji wiedziała o karach nakładanych na emerytów amerykańskich, w tym Amerykanów polskiego pochodzenia. W 2021 r. podczas obrad 117. Kongresu Stanów Zjednoczonych, przedstawiciel Rodney Davis, republikanin z Illinois, przedstawił projekt ustawy zwany HR 82. Pamiętał, że jego własna nauczycielka była narażona na trudności finansowe z powodu stosowania wobec niej przepisu WEP. W tym samym czasie dowiedzieliśmy się o Krajowej Grupie Zadaniowej do spraw uchylenia WEP/GPO od członkini PASI z Arizony, która dobiegała wieku emerytalnego i podlegałaby przepisowi WEP oraz redukcji emerytalnej, bo pracowała w Hiszpanii. Przedstawiła nam grupę, a PASI natychmiast dołączyła do Krajowej Grupy Roboczej, która w tamtym czasie była oddolną, działającą na luźnych zasadach grupą bez formalnych powiązań z innymi organizacjami. Jednak z czasem Grupa Robocza rozrosła się i objęła interesariuszy z kluczowych związków, stowarzyszeń i unii pracowniczych, których członkowie byli dotknięci przez WEP i GPO. Należeli do nich Fraternal Order of Police (FOP), International Association of Fire Fighters (IAFF), American Federation of Teachers (AFT), National Education Association (NEA), National Association of Letter Carriers (NALC), American Postal Workers Union (APWU), California Retired Teachers Association (CalRTA) i wiele innych, mniejszych, których nie sposób tu wszystkich wymienić.
Panie doktorze, a w jaki sposób walczyliście o uchylenie HR 82 podczas 117. Kongresu Stanów Zjednoczonych, który obradował od 2021 do 2022 roku? Jakie były główne działania podjęte przez PASI i Task Force, aby wprowadzić projekt ustawy do głosowania na sali obrad Izby Reprezentantów? Jaki był również status HR 82 pod koniec kadencji 117. Kongresu USA?
W tamtym czasie ustawa HR 82 nazywała się Social Security Fairness Act of 2021. Członkowie Task Force byli w kontakcie z personelem przedstawiciela Rodney’a Davisa i spotykali się z nimi regularnie. Na podstawie wskazówek i komunikatów przekazanych nam przez jego personel, PASI i działacze Task Force przeprowadzili szeroko zakrojoną kampanię komunikacyjną skierowaną do członków Izby Reprezentantów i namawiali ich do współsponsorowania HR 82. Wiele osób ze społeczności polsko-amerykańskiej wzięło w niej udział w różny sposób: wysyłając e-maile, dzwoniąc do biur swoich reprezentantów kongresowych, publikując posty na ich stronach na Facebooku i wysyłając tweety na Twitterze (obecnie noszącym nazwę X). PASI opracowało również narzędzie i opublikowało je na naszej stronie internetowej. Ułatwiło i umożliwiło ono użytkownikom wysyłanie e-maili do wielu przedstawicieli za pomocą jednego kliknięcia. Apelowaliśmy do członków Polonii, aby wchodzili na podstronę (zakładkę) „Akcja” na internetowej stronie PASI (www.joinpasi.org), gdzie czekały już przygotowane gotowe listy, które generowały się po wpisaniu swoich danych osobowych wraz ze swoim adresem zamieszkania. Było to niezwykle pomocne narzędzie, a my musieliśmy tylko dotrzeć do jak największej liczby członków Polonii, aby podjęli wezwanie do działania i te listy z naszej strony wysyłali nieprzerwanie aż do osiągnięcia zamierzonego skutku. W 2022 r. PASI i Task Force zorganizowały wiec na terenie Kapitolu w Waszyngtonie. Nasza organizacja stworzyła też szereg filmów na platformie YouTube oraz podcastów i zainicjowała wiele spotkań z Polonią na Zoomie, aby móc wyedukować naszą społeczność na temat HR 82 oraz WEP i GPO, tak by nasza diaspora wiedziała, jak można pomóc nam uchylić te przepisy. Apelowaliśmy również o pomoc do polonijnych organizacji, klubów, stowarzyszeń i fundacji, a jest ich w Stanach Zjednoczonych ponad 3000. Niestety, tu spotkał nas zawód i tak naprawdę byliśmy jedyną etniczną organizacją, która aktywnie i nieprzerwanie przez te cztery lata walczyła dla Polaków i innych amerykańskich odbiorców zagranicznych emerytur. W tym czasie HR 82 zapewnił sobie 305 współsponsorów, co stanowiło więcej niż potrzebnych 290 do umieszczenia go na sali obrad Izby Reprezentantów w celu głosowania. Jednak tuż przed upływem wymaganego czasu potrzebnego na jego rozpatrzenie, czyli 25 dni ustawodawczych, Komisja ds. Środków i Sposobów Izby wycofała projekt ustawy w celu wprowadzenia poprawek. Jedynym sposobem na ponowne umieszczenie go na sali obrad Izby Reprezentantów było użycie Petycji o Udzielenie Absolutorium, tzw. Discharge Petition. Niestety, na sali obrad Izby nie było wystarczającej liczby członków, aby podpisać ją przed zakończeniem kadencji 117. Kongresu Stanów Zjednoczonych… i tak wkroczyliśmy w 118. Kongres.
Jakie były postępy w sprawie HR 82 podczas obrad 118. Kongresu Stanów Zjednoczonych? Jakie wówczas były działania PASI i Task Force w tej walce i jaki był jej ostateczny wynik?
W 2023 r. działania w sprawie HR 82 zostały znowu podjęte wraz z rozpoczęciem kadencji 118. Kongresu USA przez przedstawicieli Garretta Gravesa, republikanina z Luizjany i Abigail Spanberger, demokratki z Wirginii. Tytuł ustawy zmieniono na Social Security Fairness Act of 2023. Tymczasem towarzyszący jej projekt ustawy Senatu S 597, miał ten sam tytuł i dokładnie ten sam tekst i został sponsorowany przez senatorów Sharroda Browna, demokratę z Ohio i Susan Collins, republikankę z Maine. Po raz kolejny członkowie PASI i Task Force przeprowadzili szeroko zakrojoną kampanię komunikacyjną skierowaną do członków Izby Reprezentantów, wzywając ich do współsponsorowania HR 82, a także do członków Senatu, aby współsponsorowali S 597. Wiele osób ze społeczności polsko-amerykańskiej ponownie wzięło udział w naszej masowej kampanii w mediach społecznościowych. Codziennie apelowaliśmy wysyłając komunikaty i prośby do społeczności polonijnej, aby ludzie naciskali na swoich przedstawicieli i prosili ich o poparcie tego projektu ustawy. W 2024 r. PASI i Grupa Zadaniowa zorganizowały też kolejny wiec na terenie Kapitolu. Uczestniczyli w nim liderzy wielu stowarzyszeń i związków zawodowych, o których wspomniałem wcześniej. Nasze wspólne „momentum” rosło, ponieważ HR 82 zyskał bezprecedensowe 330 współsponsorów. Z kolei S 597 zyskał 60 współsponsorów. Bezpośrednio przed głosowaniem nad HR 82 dwóch członków Freedom Caucus podstępnie odłożyło projekt ustawy. Przedstawiciele Garrett Graves i Abigail Spanberger zainicjowali petycję o zwolnienie (tzw. Discharge Petition), a PASI i Task Force rozpoczęły kampanię komunikacyjną, dzięki której uzyskano więcej niż wymaganą liczbę sygnatariuszy, aby doprowadzić do uwolnienia ustawy z Komisji. Wtedy działacze PASI i Task Force ponownie pojechali do Kongresu i odwiedzili wszystkie biura Izby Reprezentantów, nawołując ich do głosowania za HR 82. 12 listopada ub. r. doszło do głosowania w Izbie Reprezentantów i ustawa HR 82 przeszła otrzymując 327 głosów. Następnie została przesłana do Senatu. Koalicja PASI i Task Force ponownie skierowała swoje kroki do Kapitolu, aby lobbować również w stu senackich biurach, wzywając wszystkich senatorów do głosowania za HR 82. 20 grudnia, w ostatni dzień pracy Kongresu USA w 2024 r., Senator Chuck Schumer wnioskuje o głosowanie nad HR 82, zaraz bezpośrednio po odrzuceniu przez Senat sześciu niesprzyjających nam poprawek zaproponowanych przez senatorów Chucka Grassleya, Teda Cruza, Mike’a Crapo i Randa Paula. Natomiast 21 grudnia, piętnaście minut po północy byliśmy świadkami historycznego głosowania. Ustawa HR 82 została przegłosowana 76 głosami. Następnie, 27 grudnia ub. r. Senat przesłał ją do podpisu ciągle jeszcze urzędującemu prezydentowi Joe Bidenowi.
Panie doktorze, a czy może nam Pan zdradzić czy i co zrobiła polonijna społeczność mieszkająca w Stanach Zjednoczonych aby pomóc wam w nagłośnieniu znaczenia HR 82 i nakłonieniu innych do kontaktowania się z członkami Kongresu? Jakie konkretnie działające tutaj polonijne organizacje pomogły PASI wdrożyć kampanię komunikacyjną?
PASI pomagało wielu indywidualnych Amerykanów polskiego pochodzenia, którzy brali udział w naszych kampaniach e-mailowych, niektórzy czynnie i niezwykle aktywnie uczestniczyli w naszych akcjach wysyłania listów oraz w akcjach telefonicznych. Polonijne gazety, a szczególnie „Nowy Dziennik” współpracowały z nami, publikowały nasze ogłoszenia i apele, polonijne katolickie parafie zamieszczały informacje dla wiernych w swoich biuletynach. Uczestniczyliśmy w audycjach radiowych, w tym w Radiu Maryja i w Polskim Expressie w Connecticut. Apelowaliśmy nieustannie do Polonii aby zgłaszały się do nas osoby wobec, których Social Security stosuje klauzulę WEP. Odpowiednio przygotowaliśmy dwie panie, które złożyły osobiste zeznania na temat skutków finansowych WEP na przesłuchaniu przed Komisją Senacką w Connecticut State Labor and Public Employees Committee w sprawie rezolucji HR 82. Wyprodukowaliśmy szereg edukacyjnych filmów na temat WEP i GPO i opublikowaliśmy je na platformie YouTube. Stworzyliśmy petycję, od zagranicznych odbiorców emerytur, skierowaną do Kongresu USA, w której domagamy się zniesienia WEP/GPO. Przetłumaczyliśmy ją na 12 języków obcych i umieściliśmy na platformie internetowej www.change.org, mając nadzieję, że podpiszą ją miliony osób spośród Polonii. Wielu naszych rodaków uczestniczyło w edukacyjnych spotkaniach na temat WEP i GPO zorganizowanych na Zoomie przez PASI, wysyłało datki finansowe i podejmowało różne inne działania podążając za naszymi instrukcjami. Oddziały Kongresu Polonii Amerykańskiej na Long Island, w New Jersey i Missouri przyczyniły się w szczególności do wysiłków PASI, uczestnicząc w kampaniach e-mailowych skierowanych do wybranych przedstawicieli i senatorów przez cały 2023 i 2024 rok.
Podsumowując, inicjatywy PASI były kluczowe dla wyeliminowania WEP dla Amerykanów z polskimi emeryturami. Czy były jakieś inne grupy zagranicznych emerytów, z którymi PASI współpracowała i które skorzystały na tej zmianie, tak jak polscy emeryci?
Tak. Ważne jest, aby pamiętać, że zagraniczni odbiorcy emerytur na całym świecie stanowią – po Kalifornii, Teksasie i Ohio – czwartą co do wielkości grupę osób dotkniętych WEP. Obejmuje ona Amerykanów pracujących za granicą, oraz tych, którzy pracowali i odeszli na emeryturę za granicą. PASI koordynowała strategie komunikacyjne z trzema głównymi organizacjami reprezentującymi Amerykanów pracujących za granicą. Były to American Citizens Abroad, Democrats Abroad i Association of Americans Residing Overseas. Łącznie z PASI, jako liderem zespołu, ta czwórka może być dumna z udanej współpracy na rzecz uchylenia WEP dla wszystkich zagranicznych odbiorców amerykańskich emerytur na całym świecie.
Jak widać wkład PASI w zwycięską batalię znoszącą niesprawiedliwość emerytalną jest ogromny. Oczywiście kosztowało was to sporo pracy i wysiłku. Czy macie jeszcze siłę na dalszą walkę, a jeśli już, to na czym teraz PASI chce się skupić? Może Pan uchylić rąbka tajemnicy?
Zdecydowanie mamy wystarczająco siły, aby kontynuować walkę o interesy polityczne naszej polsko-amerykańskiej społeczności. Wiemy również, że wielu przedstawicieli Polonii dołączy do nas i wesprze nasze wysiłki. Jeśli chodzi o naszą kolejną inicjatywę, jeszcze jej nie opracowaliśmy, ale gdy tylko to zrobimy, to na pewno poinformujemy o tym „Nowy Dziennik”.
Kończąc naszą rozmowę chciałbym serdecznie pogratulować sukcesu, którym zakończyła się walka PASI o lepszą finansową przyszłość milionów emerytów. Dziękuje bardzo za wasze zaangażowanie, a Panu dodatkowo za rozmowę.
Ja również w imieniu PASI składam podziękowania wszystkim, którzy dołożyli chociaż najmniejszą cegiełkę do naszego wspólnego polonijnego sukcesu. Dziękuję również za tę rozmowę oraz możliwość przekazania informacji naszej społeczności, a w szczególności tym osobom, których emerytury z Social Security zostały niesprawiedliwie obniżone, a którym zmiana tego prawa przyniesie ulgę finansową.
Rozmawiał Wojtek Maślanka
***************
Gene Sokołowski jest członkiem PASI i prezesem Polish American Strategic Initiative Educational Organization (PASI EDU), organizacji non-profit 501(c)(3), której misją jest edukowanie Amerykanów w zakresie kluczowych aspektów historii, kultury i bieżących wydarzeń polskich i polsko-amerykańskich. Wyemigrował do Stanów Zjednoczonych ze swoim ojcem, który przeżył cztery niemieckie obozy koncentracyjne. Dorastał w Connecticut. Po przejściu na emeryturę, jako zawodowy oficer, był analitykiem systemów w Northrop Grumman, a następnie specjalistą ds. telekomunikacji w rządzie federalnym. Gene uzyskał tytuł doktora w zakresie polityki publicznej na George Mason University School of Public Policy.