Warszawska galeria w Wielkim Jabłku

Wojtek Maślanka

Tegoroczna edycja Artexpo New York odbyła się po raz 46. i miała miejsce w hali targowej znajdującej się na Pier 36 w modnej obecnie dzielnicy Lower East Side na Manhattanie. Rozpoczęła się 30 marca i trwała przez cztery dni – do 2 kwietnia. Przez ten czas wystawców odwiedziły dziesiątki tysięcy osób, które nie tylko miały okazję zobaczyć i podziwiać współczesną sztukę z całego świata, ale także nabyć interesujące ich dzieła, jak również porozmawiać z artystami je tworzącymi lub ich przedstawicielami.

Zróżnicowanie prezentowanych prac, zarówno pod względem kolorystycznym, gabarytowym, jak i rodzaju wykorzystanej techniki oraz materiału oddawało klimat Nowego Jorku – kulturowy tygiel. Można było zobaczyć chyba każdy odcień całej palety barw. Były niewielkie obrazy, których szczegóły trzeba było oglądać pod szkłem powiększającym, lecz także duże, monumentalne i ważące po kilkanaście ton płaskorzeźby odlane z brązu. Były prace przypominające wyroby rzemieślnicze i sztukę użytkową, ale nie brakowało nowatorskich i abstrakcyjnych dzieł. Dzięki temu na pewno każdy odwiedzający targi mógł znaleźć coś dla siebie, coś, co go zainteresowało, czemu poświęcił nieco więcej uwagi.

W tym gąszczu wielobarwnych, świecących i wręcz „krzyczących” ostrymi kolorami prac można było także zauważyć stoisko, które uwagę przyciągało swoją skromnością, przejrzystością i stonowaną kolorystyką. Było to miejsce, w którym swoją ofertę na nowojorskich targach prezentowała warszawska Orac Gallery. Była to seria obrazów związanych z perłą, która nie tylko znalazła się w tytule każdej z prezentowanych prac, ale również została w nich wykorzystana. Autorka cyklu obrazów, mimo że ukrywa się pod egzotycznym pseudonimem Chantia Malaja, jest Polką, i właściwie to wszystko, co o niej było wiadomo. Resztę na jej temat definiował przekaz płynący z prac, które wykonała, i filozofia, jaka towarzyszy jej podejściu do sztuki. Artystyczne credo Polki to pozostanie w cieniu, a wręcz w ukryciu, tak by nie wpływać na publiczność i odbiór jej twórczości.

„Anonimowość jest częścią jej tożsamości artystycznej i zarazem realizowanego projektu. To dlatego, że obecnie artyści często zdają się być ważniejsi niż ich sztuka, która w świecie bardzo zorientowanym na tzw. selfie i autoprezentację jest na dalszym planie i służy tylko do tego, żeby podnieść ich ego i ekspresję” – wyjaśnia Monika Turczyńska, dyrektorka Orac Gallery. Chantia Malaja, której prace zostały wystawione na targach, chce, żeby sztuka była na pierwszym planie i grała główną rolę oraz mówiła sama za siebie.

„Myślę, że to ma też związek z tym, że publiczność bardzo często zanim zacznie oceniać sztukę najpierw zwraca uwagę na nazwisko twórcy, jego wykształcenie, pochodzenie, kolor skóry, itp. Przez to wówczas prace są postrzegane tak jak ich twórca” – dodaje Monika Turczyńska. W tej artystycznej filozofii chodzi o odbieranie sztuki poprzez własne wrażenia i emocje wywołane jej przekazem a nie podejściem do danego artysty, o odkrywanie w sobie obszarów kojarzących się z tematem pracy, a nie z jej autorem.

„Żeby poznać naturę dymu, nie musimy nic wiedzieć na temat ognia, który jest jego przyczyną. W ten sposób Chantia Malaja wyjaśnia swoje podejście do sztuki” – podkreśla dyrektorka polskiej galerii.

„Taka postawa jest także cenna z innego punktu widzenia, a mianowicie może pomóc artystom, którzy z różnych powodów są sekowani i odrzuceni – dodaje Józef Krzysztof Oraczewski, malarz i założyciel Orac Gallery. – Takie odcięcie się od własnej fizyczności jest ogromnie cenne, tym bardziej że artyści są w dużym stopniu działającymi ekshibicjonistami. Tak więc jeśli ktoś tego nie robi, a wręcz zaprzecza takiej postawie, tym bardziej jest atrakcyjny. W ten sposób eksponuje wartość swojej sztuki, a sam pozostaje w ukryciu”.

Tę artystyczną filozofię Chantii Malai i jej podejście do sztuki świetnie wyraża motyw, który wykorzystała w swoich pracach, czyli perła, która wręcz może stanowić jej zewnętrzną wizytówkę i swoisty manifest artystyczny. Zwraca na to uwagę także Monika Turczyńska.

„Perła również związana jest z tą postawą ukrywania się – podkreśla dyrektorka warszawskiej galerii. – Perłę się wyławia, wydobywa, nie jest ona krzykliwa jak otaczająca nas tutaj sztuka. Trzeba się wysilić, żeby ją zdobyć i odkryć. W dodatku ma ona szereg ukrytych znaczeń zarówno w historii, jak i w różnych kulturach i tradycjach. Perła oznacza coś wyjątkowego, doskonałego, czystego, pięknego i tajemniczego. Dawało się ją ukochanej kobiecie, żeby wyrazić szacunek i wdzięczność” – wylicza Monika Turczyńska. Takie też są obrazy, które stworzyła Chantia Malaja – tajemnicze, wieloznaczne i bardzo kobiece. W dodatku zawierające w sobie skarb, którym jest tytułowa perła umieszona w każdej jej pracy.

Oferta warszawskiej Orac Gallery cieszyła się dużym zainteresowaniem publiczności, ale również właścicieli nowojorskich galerii, którzy wykazywali zainteresowanie stałą ekspozycją i reprezentowaniem twórczości Chantii Malai. Ludzie zwracali uwagę na kobiecy przekaz zawarty w pracach polskiej artystki oraz ich wyjątkowość, a także na nietypową technikę wykorzystaną w procesie tworzenia obrazów.

„Tegoroczna wystawa i targi sztuki Artexpo Nowy Jork iskrzyły nadmiarem koloru, ale w tym chaosie świecących neonów odnalazłam perełki. I to w dosłownym tego słowa znaczeniu. Ogromna radość i zaskoczenie, ponieważ 'Perły’ z warszawskiej galerii Orac znalazły się w mojej pierwszej dziesiątce najlepszych prac. A trzeba dodać, że jest to podobno największa wystawa sztuki współczesnej na świecie – podkreśla Aneta Pieróg-Sudoł, właścicielka Rustic Square Art Studio z Clifton, NJ. – 'Perły’ – przepiękne kolaże artystki prezentującej swoje prace pod pseudonimem Chantia Malaja to doskonała kompozycja, porządek, harmonia i urokliwy detal” – stwierdza nasza rozmówczyni, którą oprócz prac z Polski zachwyciły także m.in. „dzieła, które nie świecą, są subtelne i w kolorach natury”.

Bardzo pozytywne o targach, a zwłaszcza o polskiej ofercie wypowiadała się także Justyna Suric.

„Artexpo zaprezentowało coś dla każdego, od wielbicieli pop artu do fanów sztuki o bardziej tradycyjnych gustach. Świetne było to, że sami artyści witali odwiedzających przy swoich stoiskach, przedstawiali się i chętnie opowiadali o sobie i swoich pracach. Warszawska galeria Orac zdecydowanie wyróżniała się cyklem prac 'Perły’, ich niesamowitą spójnością, kolorystyką, oryginalnym pomysłem oraz ciekawym doborem mediów” – zaznacza nasza rozmówczyni. Justyna Suric dodała, że gospodarze stoiska – Monika Turczyńska i Józef Krzysztof Oraczewski – chętnie dzieli się wrażeniami z wystawy i odpowiadali na pytania o dzisiejszym rynku sztuki i jego odbiorcy.

Orac Gallery istnieje od 6 lat i jest związana z pracą artystyczną jej właściciela Józefa Krzysztofa Oraczewskiego. Są w niej także prezentowani, wystawiani i promowani inni artyści, których prace zawierają w sobie jakiś ciekawy przekaz.

Więcej na temat warszawskiej galerii można znaleźć na stronie: www.oracgallery.com.