Czy człowiek jest najwyższą wartością?

We wtorek, 17 grudnia 2024 r., THEOS – Theatre and Opera Society wystawiło w Centrum Polsko-Słowiańskim na Greenpoincie kolejne przedstawienie, „Noc Wigilijnej Miłości” tym razem upamiętniające Wigilię – dzień przed narodzinami Jezusa Chrystusa. Przedstawienie zostało objęte Patronatem Konsula Generalnego RP w Nowym Jorku. To wyjątkowe teatralne wydarzenie wg scenariusza i reżyserii Kasi Drucker zaskoczyło widzów, gdyż zamiast radosnych nut Świąt Bożego Narodzenia, pojawiły się dywagacje o życiu człowieka.

Rozmowa ND z Katarzyną Drucker reżyserką przedstawienia

O czym jest to przedstawienie?

Przede wszystkim o człowieku i jego rozterkach i o Bogu – człowieku, który narodził się w ubogim żłobie. To opowieść o tym, że zawsze jest Nadzieja na lepsze jutro, żeby nie tracić Wiary, że życie ma sens, że w Wigilię przychodzi Miłość, która łączy wszystkie serca poprzez Opłatek – Chleb Miłości. O wzajemnym wybaczeniu krzywd i żalów. Porusza historie tych ludzi, którzy czują się samotni w dniu Wigilii, bo kogoś zabrakło tego wieczoru przy świątecznym stole. I ukazuje, że choć tych Nieobecnych nie widzimy, to tak naprawdę są tuż obok i zawsze nas wspierają i że „gdziekolwiek są – dobrze im jest, bo są z nami, choć w innej postaci”. Zagrałam Córkę, która samotnie spędza Wigilię otoczona fotografiami swoich bliskich, którzy odeszli, matki, ojca i syna i wspomnieniami wspólnych Wigilii. Poprzez wiersze prowadzi ona duchowe rozmowy z Duchem Matki, w tej roli wspaniała aktorka Anna Kucay oraz Duchem Ojca, którego zagrał z wielką autentycznością Tadeusz Nowak. Akompaniował nam ze świetnym poetyckim wyczuciem David Alan Jaymes.

Ten utwór pokazuje również, że są dusze, które tęsknią również po tamtej stronie, Duch Ojca tęskniący za córką. W ostatniej części Duch Ojca i Matki z żalem zauważają, że „świat dzi­siej­szy, któ­ry w nic nie wie­rzy, co nie jest zło­tem, bo­gac­twem, do­stat­kiem”, „nie mówi pa­cie­rzy, gar­dzi opłat­kiem”, który przecież jest „prastarym sym­bolem bra­ter­stwa, mi­ło­ści i wia­ry”. Córka zaś łączy się z nimi podkreślając, że to na nas żyjących spoczywa obowiązek utrzymania tej tradycji, na pamięć tych, co odeszli.

To nie jest sztuka radosna, ale głęboko poruszająca i nostalgiczna.

Co skłoniło reżyserkę do takiego wyselekcjonowania Wigilii? 

Wigilia zawsze nam się kojarzy z ciepłem rodzinnym i radością, bombkami na choince św. Mikołajem i prezentami, śmiechem dzieci, kolędami, ale to tylko jeden aspekt Wigilii. Jest jeszcze jeden, o którym się nie mówi albo czasem zapomina, lub wręcz odrzuca, to samotność i opuszczenie, które wielu ludzi czuje tego dnia.  A we współczesnym świecie chyba bardziej, niż kiedykolwiek, samotność jest odczuwalna nawet przy suto zastawionym stole. Moje „przypadkowe” spotkanie i rozmowa z  człowiekiem na Greenpoincie o tym, że Wigilia to najcięższy okres dla niektórych osób, kiedy biorą Opłatek do ręki i nie mają się, z kim podzielić uzmysłowiło mi, że przedstawienie „Noc Wigilijnej Miłości” musi powstać, że właśnie dziś jest potrzebne człowiekowi najbardziej, gdy na świecie jest tyle cierpienia i bólu. Jest poświęcone ludziom zapomnianym, czasem odrzuconym i bardzo zranionym. Ale także tym, którzy tracą swoich najbliższych na wojnie, stracili ich podczas pandemii, rodziców i dzieci i czują wielki ból, żal i samotność. W komercji i chaosie życia zatraciły się Wiara, Nadzieja i Miłość, a co za tym idzie duchowość Świąt Bożego Narodzenia i o tym trzeba mówić.

Skąd narodziła się koncepcja rozmowy pomiędzy Duchami Rodziców a córką?

Wielu z nas przecież często rozmawia z tymi, którzy odeszli, patrząc na ich fotografie. Nawet czasem wydaje nam się, że czujemy ich obecność, czasem słyszymy w radiu muzykę, której lubili słuchać, czasem widzimy kogoś podobnego na ulicy. Stąd właśnie pomysł samotnej córki, fotografii na stole wigilijnym i duchowa rozmowa pomiędzy nimi, połączenie świata zmarłych ze światem żywych i wiara w siłę miłości. To jest tez trochę przedstawienie bardzo osobiste.

Dlaczego nie ukazujesz nut radości z Narodzin Jezusa, Zbawiciela dla chrześcijan?

To przedstawienie jest inne, może nie w tak radosnym, amerykańskim klimacie, ale ukazuje bardzo głębokie przeżycie duchowe z przyjścia Jezusa na świat. Jezus narodził się przede wszystkim dla ludzi samotnych i opuszczonych, pogrążonych w bólu i rozpaczy, nie przyszedł, aby rozdawać zabawki pod choinkę, pić gorącą czekoladę czy lepić bałwana. On przynosi nam siebie, jako ofiarę za nas. Bóg zsyła na Ziemię „Maleńką Miłość” (kolęda, która śpiewała Eleni), swego Syna by ludziom „każdej łzy perłę troskliwie ocierał i pociechę strumieniem lał w jej duszę, żeby nędzy nie było tylko – miłość i miłość…”. „Noc Wigilijnej Miłości” pokazuje tę radość inaczej, głębiej. Jest ona bardziej jak przytulenie zranionej duszy przez Boga, gdy człowiek czuje się bezpieczny w jego ramionach, wtedy czuje radość w sercu. Każdy z nas pamięta to uczucie, gdy jako spłakane i zranione dziecko mama przytulała nas do siebie. Na końcu córka odkrywa prawdziwe znaczenie Świąt i poprzez rozmowy duchowe z Duchem Matki i Ojca odkrywa Wiarę, Nadzieję i Miłość, sens życia, że nawet w samotności znajduje światło ich obecności, otuchę. Odkrywa właśnie to uczucie głębokiej dziecięcej radości z Miłości w swoim sercu i duszy. Jak w wierszu Lucyny Krzemienieckiej – „Wieczór Wigilijny. „To właśnie tego wieczoru, gdy wiatr zimny śniegiem dmucha, w serca złamane i smutne                                                                                                                                             po cichu wstępuje otucha”.

Nasz rozum, wolna wola, umiejętność kochania, zdolność do poświęcenia, praca, kultura czynią człowieka cudem, dlatego Bóg zesłał swego Syna, aby stał się człowiekiem – cudem. Oddał życie za każdego z nas, tego, który w niego wierzył i nie wierzył, bo każdy człowiek był dla niego ważny. Nawet Judasz, który go zdradził. Sokrates, filozoficzny ojciec pojęcia „dusza-psyche” stwierdził, że to dusza jest właściwym człowiekiem, jego „ja”. Człowiek powinien dbać nie tylko o dobro materialne, ale przede wszystkim o cnotę i dobro duszy. Wiara, Nadzieja i Miłość to właśnie najważniejsze uniwersalne wartości w życiu człowieka, które od wieków dbają o światło naszej duszy bez względu na to, w co wierzymy, w jakim kraju żyjemy, jakim językiem mówimy. Tak wiec największą wartością jest Dusza człowieka, to o nią zawsze toczy się odwieczna bitwa, pomiędzy dobrem a złem.                        

Kiedy założyłaś THEOS?

THEOS – Theatre and Opera Society – powstał, jako grupa teatralna we wrześniu, 2018 roku. Podstawę naszego teatru tworzyło trio. Początkowo współpracował z nami David Alan James – muzyk, kompozytor i producent oraz Tadeusz Turkowski – wyróżniający się aktor z teatru Hybrydy. Wspólnie zrobiliśmy 20 przedstawień. Po śmierci Tadeusza, nastąpiły zmiany, dołączyła do zespołu Anna Kucay, znakomita aktorka, piosenkarka, poetka, występowała w Operze i Operetce Szczecińskiej. Aktualnie akompaniatorką w zespole jest również Ola Watras z chóru Krakus. Nowym członkiem zespołu jest Tadeusz Nowak, aktor, dekorator, operator dźwięku. Mamy wiele planów na nowe przedstawienia, wydarzenia, projekty muzyczne i koncerty. Do tej pory zrealizowaliśmy około 50 przedstawień o tematyce świątecznej, o tematyce patriotycznej oraz przedstawiające postacie wielkich Polaków jak rodzinę Kossaków w „Marii i Magdalenie”. W przygotowaniu mamy kolejne spektakle.

Katarzyna Drucker – sopranistka, założycielka THEOS

Pochodzę z muzycznej rodziny, tato grał na akordeonie i tym samym muzykę mam w duszy od dzieciństwa, a nawet wcześniej, bo dziadek też miał wspaniały głos. Ukończyłam Prywatne Policealne Studium Sztuki Wokalnej w Poznaniu, występowałam w Europie w kilku znaczących przedstawieniach i teatrach. Od 2000 r mieszkam w USA.

Autor: Elżbieta Popławska

Autor zdjęć: Zosia Zeleska-Bobrowski