Posadzono nowy Dąb Paderewskiego

Wojtek Maślanka

Tompkins Square Park na East Village – dzielnica niegdyś zdominowana przez Polaków – to jedno z kilku nowojorskich miejsc, w których upamiętniono znakomitego polskiego pianistę, polityka i dyplomatę Ignacego Jana Paderewskiego. Właśnie tam, już w listopadzie 1941 roku – kilka miesięcy po jego śmierci – ówczesny burmistrz Nowego Jorku Fiorello La Guardia zasadził czerwony dąb dedykowany ojcu polskiej niepodległości.

Drzewo urosło do potężnych rozmiarów, lecz niestety po 73 latach nowojorski Wydział Parków zdecydował się na jego wykarczowanie z powodu atakującej dąb próchnicy. Od tamtego czasu posadzono już trzy nowe dęby, z których ostatni zupełnie niedawno. Dwa wcześniejsze „nowe” drzewka poświęcone Ignacemu Janowi Paderewskiemu bardzo szybko uschły. Tak więc należy żywić nadzieję, że to trzecie – zgodne z powiedzeniem „do trzech razy sztuka” – przyjmie się i znów wyrośnie na potężny Dąb Paderewskiego.

Taką nadzieję ma również Krystyna Piórkowska, działaczka polonijna z Manhattanu i zarazem autorka książki „Anglojęzyczni świadkowie Katynia. Najnowsze badania”, która od dawna dba o wiele różnych polskich obiektów i miejsc pamięci, i pilnuje, aby nic im się nie stało oraz by nikt ich nie usunął. Ostatnie – trzecie już nowe drzewko poświęcone pamięci Paderewskiego – podobnie jak dwa pierwsze dęby, również zostało posadzone przez nowojorski Wydział Parków dzięki jej staraniom, i to dosłownie kilka dni temu.

MŁODY DĄB

Pani Krystyna pod koniec ubiegłego lata zwróciła uwagę, że młody dąb – posadzony w listopadzie 2021 roku – niestety znów obumarł i od razu poinformowała o tym fakcie Vincenta Urwanda, leśnika z nowojorskiego Wydziału Parków. List w tej sprawie wysłała 12 września i jeszcze tego samego dnia otrzymała od niego odpowiedź. Vincent Urwand zapewnił, że na pewno w jego miejsce zostanie posadzone nowe drzewo, bo taka klauzula była zawarta w umowie z firmą odpowiedzialną za ten proces. W późniejszej korespondencji (z listopada ub.r.) wyjaśnił, że pojawi się ono w Tompkins Square Park wiosną tego roku. Tak też się stało, o czym leśnik z nowojorskiego Wydziału Parków listownie także zawiadomił polonijną działaczkę.

„O tym, że drzewko zostanie posadzone dzisiaj lub jutro, Vincent Urwand poinformował mnie 13 kwietnia – wyjaśnia Krystyna Piórkowska. – Cieszę się bardzo, że udało się to załatwić bez większych trudności, bo mimo wcześniejszych obietnic miałam jednak pewne obawy z tym związane” – dodała nasza rozmówczyni.

Krystyna Piórkowska zwróciła także uwagę, że tak jak w przypadku pomnika Katyńskiego, tak również w przypadku każdej innej ostoi polskości czy też polonijnego obiektu historycznego należy cały czas pilnować i monitorować, czy nie zagraża im jakieś niebezpieczeństwo związane z ich usunięciem. Dlatego też zawsze ma czujne oko i bardzo szybko reaguje na każde zagrożenie dotyczące polskości, a Dąb Paderewskiego, podobnie jak pomnik Katyń 1941 i wiele innych polonijnych obiektów, jest bardzo bliski jej sercu.

DĘBY PADEREWSKIEGO

Pierwsze drzewo dedykowane wybitnemu artyście i zarazem jednemu z ojców polskiej niepodległości zostało posadzone w Tompkins Square Park na East Village w listopadzie 1941 roku – kilka miesięcy po śmierci Ignacego Paderewskiego – przez ówczesnego burmistrza Nowego Jorku Fiorella La Guardię. Rosło w południowo-zachodnim rogu parku (skrzyżowanie Avenue A i East 7th Street), znajdującym się najbliżej polskiej parafii – kościoła św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Ten czerwony dąb upamiętniający Ignacego Jana Paderewskiego stał tam do jesieni 2014 roku, bowiem wtedy nowojorski Wydział Parków zdecydował się na jego wycięcie ze względu na zły stan zdrowotny – próchnicę, która mogła spowodować oberwanie się konarów i stworzyć niebezpieczeństwo dla osób korzystających z parku oraz okolicznych przechodniów.

Drugie drzewko dedykowane polskiemu artyście – również czerwony dąb (American red oak) – zostało posadzone w połowie listopada 2015 roku. Niestety, po pięciu latach uschło.

Trzeci dąb posadzono 18 listopada 2021 roku, a więc dokładnie w dniu, w którym przypadała 161. rocznica urodzin słynnego artysty oraz wybitnego polityka i męża stanu. Tym razem arboryści z nowojorskiego Wydziału Parków wybrali dąb wielkoowocowy (burr oak), który jest odporniejszy na współczesne warunki atmosferyczne i zasolenie gleby niż dąb czerwony. Niestety, to drzewo również obumarło, lecz podejrzewa się, że przyczyną jego uschnięcia była susza oraz szczury, które zagnieździły się w parku.

Należy mieć nadzieję, że dąb posadzony kilka dni temu odpowiednio się rozwinie, ponieważ sprzyja mu wiosna, a zwłaszcza delikatne opady deszczu nawilżające glebę. Być może to spowoduje, że drzewko to wyrośnie na potężny nowy Dąb Paderewskiego, który będzie przez wiele dziesiątków lat upamiętniał wielkiego Polaka.